Kavramlar, s\u0131fatlar ya da e\u015fya isimleri, ihtiva ettikleri as\u0131l anlamlar\u0131 ile do\u011fru orant\u0131l\u0131 bir \u015fekilde bilindi\u011finde bir anlam ifade ederler ve do\u011fru bir \u015fekilde kullan\u0131l\u0131rlar. \u0130\u00e7leri bo\u015falt\u0131lm\u0131\u015f ya da ihtiva ettikleri anlamlar\u0131 de\u011fi\u015ftirilmi\u015f kavram ve s\u0131fatlar, insanlar\u0131 her zaman yan\u0131lt\u0131r ve yanl\u0131\u015f sonu\u00e7lara ula\u015ft\u0131r\u0131r.<\/p>\n
Kendisine as\u0131l ki\u015fili\u011fini kazand\u0131ran manas\u0131ndan soyutlanm\u0131\u015f, i\u00e7i bo\u015falt\u0131lm\u0131\u015f kavram ve s\u0131fatlar\u0131n ger\u00e7ek anlamlar\u0131n\u0131 bilmeyenler, sosyal hayattaki ili\u015fkilerinde her zaman hatalarla kar\u015f\u0131la\u015fabilecekleri gibi iman noktas\u0131nda da k\u00fcf\u00fcr ve \u015firk i\u00e7erisine girmeye mahk\u00fbmdurlar. \u00d6rne\u011fin, Tevhid, \u015firk, iman, k\u00fcf\u00fcr, ul\u00fbhiyet, Rububiyet ve ta\u011fut kavramlar\u0131n\u0131 do\u011fru bilmeyen kimseler, hakiki anlamda iman etmeyecek, k\u00fcf\u00fcr ve \u015firk i\u00e7erisinde olacaklard\u0131r.<\/p>\n
Kur\u2019an, her konuda oldu\u011fu gibi, kavramlar\u0131n tan\u0131mlanmas\u0131nda da her \u015feyi \u00e7ok a\u00e7\u0131k bir \u015fekilde belirtmi\u015ftir. Kur\u2019an\u2019\u0131n en g\u00fczel \u015fekilde tan\u0131mlad\u0131\u011f\u0131 s\u0131fatlardan biri de insand\u0131r. Kur\u2019an, insan\u0131n en g\u00fczel bi\u00e7imde yarat\u0131ld\u0131\u011f\u0131n\u0131, kendisinde bulunan g\u00fczellikleri nas\u0131l devam ettirece\u011fini, bu g\u00fczelliklerden nas\u0131l s\u0131yr\u0131l\u0131p ba\u015fka s\u0131fatlara b\u00fcr\u00fcnece\u011fini \u00e7ok a\u00e7\u0131k bir \u015fekilde belirtmi\u015ftir.<\/p>\n
\u0130nsan, yarat\u0131ld\u0131\u011f\u0131 en g\u00fczel surette, yarat\u0131l\u0131\u015f f\u0131trat\u0131na uygun, indirilen vahye teslim olarak onun do\u011frultusunda hareket etti\u011fi s\u00fcrece Rabb’inin yery\u00fcz\u00fcndeki Halifesidir. Ancak yarat\u0131l\u0131\u015f f\u0131trat\u0131n\u0131 terk edip Rabb’inden indirilen vahyin bir k\u0131sm\u0131n\u0131 ya da tamam\u0131n\u0131 terk etmesi durumunda esfele safiline d\u00fc\u015ferek \u015feytan\u0131n temsilcisi bir varl\u0131k olacakt\u0131r! \u0130nsan, Rabb’inin Halifesi ya da \u015feytan\u0131n temsilcisi olaca\u011f\u0131na, s\u00f6yleyip yapt\u0131klar\u0131 ile kendisi karar verir ve do\u011fal olarak da bu karar\u0131n\u0131n sonucuna katlan\u0131r.<\/p>\n
Y\u00fcce Allah\u2019\u0131n h\u00fckm\u00fcne dayanmayan, insan\u0131n, kendi heva ve hevesinden olu\u015fturdu\u011fu her \u015fey \u015feytandand\u0131r. Buna g\u00f6re insan\u0131n kendi akl\u0131 ile kurallar\u0131n\u0131 belirledi\u011fi be\u015feri t\u00fcm sistemler, Kur’an’dan az ya da \u00e7ok uzakla\u015f\u0131larak insan\u0131n hevas\u0131na g\u00f6re olu\u015fturulan kurum ve kurulu\u015flar, tasavvuf, \u0130sl\u00e2mc\u0131 dernek ve vak\u0131flar \u015feytandand\u0131r.<\/p>\n
\u0130nsan, En G\u00fczel \u015eekilde Yarat\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r<\/p>\n
\u0130nsan, E.N.S. k\u00f6k harflerinden t\u00fcremi\u015ftir; anlam\u0131, cana yak\u0131n, giri\u015fken, samimi, al\u0131\u015fk\u0131n olmak, a\u015fina, tan\u0131d\u0131k; \u201cb\u201d ve \u201cila\u201d ile beraber kullan\u0131ld\u0131\u011f\u0131nda fark etmek, evcille\u015fmek, ehlile\u015fmek, nazik olmak, a\u015fina olmak, zariflik, nezaket, e\u011flendirmek, dostlu\u011fu s\u00fcrd\u00fcrmek, g\u00f6rmek, dinlemek, g\u00f6z \u00f6n\u00fcne almakt\u0131r. Ayr\u0131ca sosyalle\u015fmek, birbirine \u0131s\u0131nmak, yak\u0131n olmak, cana yak\u0131nl\u0131k, yad\u0131rgamamak anlamlar\u0131 da insan kelimesinin bar\u0131nd\u0131rd\u0131\u011f\u0131 anlamlard\u0131r.<\/p>\n
T\u00fcm anlamlar\u0131 ile insan kavram\u0131na bak\u0131ld\u0131\u011f\u0131nda anlamlar\u0131n\u0131n hemen hepsinde insanda bir g\u00fczellik, bir sevgi duygusu uyand\u0131rmakta, insana g\u00fcven duygusu vermektedir. Bu nedenle insan olmak, ancak t\u00fcm bu anlamlar\u0131 \u00fczerinde bulundurmakla m\u00fcmk\u00fcnd\u00fcr. \u0130nsan\u0131n en g\u00fczel bi\u00e7imde olmas\u0131n\u0131 en \u00f6ncelikli nedeni ona Rabb\u2019inin ruhunun \u00fcflenmesidir.<\/p>\n
\u0130nsan olmak, hayatta ki\u015fi i\u00e7in en onurlu s\u0131fat, en de\u011ferli hazinedir; \u00e7\u00fcnk\u00fc insan\u0131 Rabb\u2019ine iman ettiren, onu y\u00fccelten, ona sayg\u0131nl\u0131k kazand\u0131ran bu s\u0131fatt\u0131r. Y\u00fcce Allah (cc), Zat\u0131na kulluk yaps\u0131n diye insana kendi ruhundan \u00fcfleyerek onu en g\u00fczel \u015fekilde yaratm\u0131\u015ft\u0131r.<\/p>\n
\u201cBir zaman Rabb\u2019in meleklere demi\u015fti ki: \u2018\u015e\u00fcphesiz Ben, \u00e7amurdan bir insan yarataca\u011f\u0131m, ne zaman d\u00fczenleyip ona ruhumdan \u00fcfledi\u011fimde onun i\u00e7in hemen secdeye kapan\u0131n.\u201d (Sad, 71-72)<\/p>\n
\u0130nsan, Rabb\u2019ine kulluk yapmak i\u00e7in yarat\u0131ld\u0131\u011f\u0131ndan Rabb\u2019ine lay\u0131k olacak \u015fekilde fiziksel ve ruhsal olarak en g\u00fczel bi\u00e7imde yarat\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r. \u0130nsan, yarat\u0131ld\u0131\u011f\u0131 amaca uygun ya\u015fad\u0131\u011f\u0131 s\u00fcrece bu en g\u00fczel vasf\u0131n\u0131 koruyacak. Bu amac\u0131n d\u0131\u015f\u0131na \u00e7\u0131kt\u0131\u011f\u0131 zaman ise esfele Safilin denilen en a\u015fa\u011f\u0131 derekeye d\u00fc\u015fecektir.<\/p>\n
\u201cGer\u00e7ekten insan\u0131 en g\u00fczel bi\u00e7imde yaratt\u0131k, sonra onu a\u015fa\u011f\u0131lar\u0131n a\u015fa\u011f\u0131s\u0131na geri \u00e7evirdik.\u201d (Tin, 4-5)<\/p>\n
\u0130nsan\u0131 a\u015fa\u011f\u0131l\u0131k bir duruma d\u00fc\u015fmekten kurtaran Rabb\u2019ine olan iman ve teslimiyetidir, bu iman ve teslimiyeti g\u00f6stermeyenler, gerisin geriye \u00e7amur hallerine yani esfele Safilin durumuna d\u00fc\u015feceklerdir. \u00c7\u00fcnk\u00fc onlar, Rabb\u2019lerinin kendilerine \u00fcfledi\u011fi ruhunu, onlara bah\u015fetti\u011fi en g\u00fczel s\u0131fatlar\u0131n\u0131 terk etmi\u015fler, yaln\u0131zca \u00e7amur hallerini b\u0131rakm\u0131\u015flard\u0131r. Oysa Rabb\u2019lerine iman edenler, hem kendilerine l\u00fctfedilen g\u00fczel s\u0131fatlar\u0131 muhafaza edip geli\u015ftirmi\u015fler, hem de Rabb\u2019lerinin kendilerine verece\u011fi m\u00fck\u00e2fatlara ula\u015fm\u0131\u015flard\u0131r.<\/p>\n
Nitekim y\u00fcce Allah (cc) insan\u0131, t\u00fcm bu anlamlar\u0131 ile en g\u00fczel bi\u00e7imde yaratt\u0131\u011f\u0131n\u0131 bildirmektedir.<\/p>\n
\u201cAndolsun insan\u0131 en g\u00fczel bi\u00e7imde yaratt\u0131k.\u201d (Tin, 4)<\/p>\n
\u0130nsan\u0131 insan yapan \u00f6zellik, yukar\u0131da say\u0131lan \u00f6zellikler yan\u0131nda insan\u0131 as\u0131l g\u00fczelle\u015ftiren husus, hi\u00e7 ku\u015fkusuzdur ki, en g\u00fczel isimler kendisinin olan y\u00fcce Allah\u2019\u0131n bu s\u0131fatlar\u0131ndan bir k\u0131sm\u0131n\u0131 yarat\u0131l\u0131\u015f\u0131nda insana bah\u015fetmesidir.<\/p>\n
\u201cEn g\u00fczel isimler Allah\u2019\u0131nd\u0131r, o halde onlarla O’na davet edin ve O’nun isimleri hakk\u0131nda e\u011frili\u011fe sapanlar\u0131 b\u0131rak\u0131n; yak\u0131nda onlar yapt\u0131klar\u0131yla cezaland\u0131r\u0131lacaklard\u0131r.\u201d (A\u2019raf, 180)<\/p>\n
\u0130nsan\u0131 g\u00fczelle\u015ftiren, insan olma s\u0131fat\u0131n\u0131 s\u00fcrd\u00fcrmesine neden olan, onun en g\u00fczel bi\u00e7imde olmas\u0131n\u0131 sa\u011flayan t\u00fcm \u00f6zellikler elbette onu yaratan Rabb\u2019i taraf\u0131ndan kendisine verilmi\u015ftir. \u0130nsan, Rabb\u2019i taraf\u0131ndan kendisine verilen bu \u00f6zellikleri \u00fczerinde bulundurdu\u011fu s\u00fcrece insan olacak, bu \u00f6zellikleri terk ettik\u00e7e de ad\u0131m ad\u0131m insanl\u0131\u011f\u0131ndan s\u0131yr\u0131lacak ve esfele Safilin denilen derekeye d\u00fc\u015fecektir.<\/p>\n
\u201cSonra onu a\u015fa\u011f\u0131lar\u0131n a\u015fa\u011f\u0131s\u0131na geri \u00e7evirdik.\u201d (Tin, 5)<\/p>\n
Y\u00fcce Allah (cc), insan\u0131 kendisine kulluk etsin diye yaratm\u0131\u015ft\u0131r; bu nedenle yaratt\u0131\u011f\u0131 kullar\u0131nda Kendisine kulluk yapacak baz\u0131 \u00f6zellikler bulunmal\u0131d\u0131r ki, kulluk yapabilsinler. Bu \u00f6zellikler, elbette y\u00fcce Allah\u2019\u0131n kendisinde var olan \u00f6zelliklere uyumlu olmal\u0131d\u0131r, aksi halde kulluk g\u00f6revi yerine getirilemez. Bunu \u00f6rneklendirecek olursak:<\/p>\n
Soylu, olduk\u00e7a varl\u0131kl\u0131, kibar ve yard\u0131msever bir kimse, hizmetine alaca\u011f\u0131 ki\u015filerde, kendisini k\u00fc\u00e7\u00fck d\u00fc\u015f\u00fcrecek vas\u0131flar\u0131n bulunmamas\u0131na dikkat eder ve hizmetine alaca\u011f\u0131 ki\u015filerin, kendi soylulu\u011funa yara\u015f\u0131r bi\u00e7imde hareket edecek kimseler olmalar\u0131na dikkat eder. Soylu kimselere hizmet edecek ki\u015filer, o soylu kimseye yara\u015f\u0131r \u015fekilde konu\u015facak, buna g\u00f6re hareket edecektir; aksi halde o soylu ki\u015fiye hizmet edemez, i\u015fine son verilir.<\/p>\n
Kendisi, t\u00fcm g\u00fczellikleri s\u0131fatlar\u0131nda bar\u0131nd\u0131ran y\u00fcce Allah (cc), yaln\u0131zca kendisine kulluk yapmalar\u0131 i\u00e7in yaratt\u0131\u011f\u0131 insanlara da s\u0131fatlar\u0131ndan bir k\u0131sm\u0131n\u0131 vererek en g\u00fczel \u015fekilde yaratm\u0131\u015ft\u0131r. \u00c7\u00fcnk\u00fc g\u00fczel olana ancak g\u00fczel olanlar yak\u0131\u015f\u0131r.<\/p>\n
\u201cBen cinleri ve insanlar\u0131, bana kulluk d\u0131\u015f\u0131nda (bir nedenle) yaratmad\u0131m.\u201d (Zariyat, 56)<\/p>\n
\u0130nsan\u0131, insan yapan, onu g\u00fczelle\u015ftiren \u00f6zellikler, asl\u0131nda insana yarat\u0131l\u0131\u015fta bah\u015fedilen \u00f6zelliklerden gelmektedir. Bu \u00f6zellikler, y\u00fcce Allah\u2019\u0131n s\u0131fatlar\u0131n\u0131n yans\u0131malar\u0131d\u0131r. Y\u00fcce Allah (cc), Allah ismi celili ve kendisine has s\u0131fatlar\u0131 d\u0131\u015f\u0131nda kalan baz\u0131 s\u0131fatlar\u0131ndan kullar\u0131na bir miktar bah\u015fetmi\u015f, onlar\u0131, Kendisine kulluk yapacaklar\u0131 seviyeye \u00e7\u0131karm\u0131\u015ft\u0131r.<\/p>\n
\u0130nsan, Rabb\u2019inin Halifesidir<\/p>\n
Y\u00fcce Allah\u2019\u0131n, insana kendine ait baz\u0131 s\u0131fatlar\u0131ndan bah\u015fetmesinin elbette \u00e7ok \u00f6nemli nedenleri vard\u0131r. Bu nedenlerden ilki, yukar\u0131da da ifade edildi\u011fi \u00fczere, kendisine kul olaca\u011f\u0131 i\u00e7in insan\u0131, kendi \u015fan\u0131na yara\u015f\u0131r \u00f6zelliklerle donatarak y\u00fcceltmi\u015ftir. \u0130kincisi, insana verilen halifelik g\u00f6revi nedeniyledir.<\/p>\n
\u201cBir zamanlar Rabb\u2019in, meleklere: \u2018\u015e\u00fcphesiz Ben, yery\u00fcz\u00fcnde bir halife yarataca\u011f\u0131m\u2019 demi\u015fti; dediler ki: \u2018Orada bozgunculuk yapacak, kan d\u00f6kecek birisini mi var edeceksin; biz seni hamd ederek takdis ediyoruz\u2019 dediler. (Rabb\u2019in): \u2018Elbette Ben, sizin bilmedi\u011finiz \u015feyleri bilirim\u2019 dedi.\u201d (Bakara, 30)<\/p>\n
\u0130nsana, Rabb\u2019i taraf\u0131ndan halifelik g\u00f6revi verilmi\u015ftir; Halife, asl\u0131n temsilcisidir, onun bizzat yapacaklar\u0131n\u0131, onun ad\u0131na yapacak ya da s\u00f6yleyecektir. Bu nedenle asl\u0131n kimi \u00f6zelliklerini \u00fczerinde ta\u015f\u0131mal\u0131d\u0131r ki, onun ad\u0131na i\u015f yapabilsin. Y\u00fcce Allah (cc), Halife k\u0131ld\u0131\u011f\u0131 insana Kendisine ait s\u0131fatlar\u0131ndan baz\u0131lar\u0131n\u0131 bah\u015fetmi\u015f, onu Halife olarak g\u00f6revlendirmi\u015ftir.<\/p>\n
Y\u00fcce Allah\u2019\u0131n, insana bah\u015fetti\u011fi s\u0131fatlar\u0131n\u0131n ilki, hi\u00e7 ku\u015fkusuzdur ki ilimdir. Y\u00fcce Allah (cc) insana, b\u00fct\u00fcn isimleri \u00f6\u011freterek ilk g\u00f6revini vermi\u015f oldu.<\/p>\n
\u201cVe \u00c2dem\u2019e b\u00fct\u00fcn isimleri \u00f6\u011fretti, sonra onlar\u0131 meleklere g\u00f6sterdi, \u2018\u0130\u015fte, dedi, \u015fayet do\u011fru s\u00f6yleyenler iseniz, onlar\u0131n isimlerini bana haber verin.\u201d (Bakara, 31)<\/p>\n
Y\u00fcce Allah (cc), insana Kendi s\u0131fatlar\u0131ndan baz\u0131lar\u0131n\u0131 vermi\u015ftir<\/p>\n
Ve insan yery\u00fcz\u00fcne Rabb\u2019inin halifesi olarak g\u00f6nderildi; insan, yery\u00fcz\u00fcnde halifesi oldu\u011fu Rabb\u2019i ad\u0131na hareket ederek yery\u00fcz\u00fcn\u00fc O\u2019nun ad\u0131na imar edecektir. Bu nedenle insana, Kendisine ait olan s\u0131fatlardan baz\u0131lar\u0131n\u0131 vermi\u015f, onu baz\u0131 \u00f6zelliklerle donat\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r. Bu s\u0131fatlar:<\/p>\n
Er-Rahman: Y\u00fcce Allah (cc), Kendisi Rahman oldu\u011fu, kullar\u0131na merhamet etti\u011fi i\u00e7in kullar\u0131na da bu s\u0131fat\u0131ndan l\u00fctfetmi\u015f, onlar\u0131n birbirlerine ve yaratt\u0131klar\u0131na kar\u015f\u0131 merhametli olmalar\u0131n\u0131 istemi\u015ftir.<\/p>\n
\u201cBu y\u00fczden istedik ki Rabb\u2019leri, onun yerine onlara ondan daha hay\u0131rl\u0131s\u0131n\u0131, daha temiz ve merhamet\u00e7e daha yak\u0131n olan\u0131 versin.\u201d (Kehf, 81)<\/p>\n
\u201cMuhammed Allah’\u0131n Rasul\u00fc\u2019d\u00fcr; onunla beraber olanlar, k\u00e2firlere kar\u015f\u0131 \u015fiddetli, kendi aralar\u0131nda merhametlidirler\u2026\u201d (Fetih, 29)<\/p>\n
\u201cAndolsun kendi nefsinizden bir Rasul geldi; s\u0131k\u0131nt\u0131n\u0131z ona a\u011f\u0131r gelir, size d\u00fc\u015fk\u00fcn, M\u00fc\u2019minlere \u015fefkatli, merhametlidir.\u201d (Tevbe, 128)<\/p>\n
Rasulullah (as) da: \u201c\u0130nsanlara merhamet etmeyene Allah merhamet etmez\u201d buyurarak insanlar\u0131n merhametle muamele etmelerini istemi\u015ftir. Rasulullah (as), yan\u0131na gelen bir bedevinin: \u201cEy Allah’\u0131n Resul\u00fc! \u00e7ocuklar\u0131 \u00f6per misiniz? Vallahi biz onlar\u0131 \u00f6pmeyiz\u201d dedi. O da, \u201cAziz ve Y\u00fcce olan Allah senin kalbinden merhameti \u00e7\u0131kar\u0131nca ben sana ne yapabilirim\u201d buyurdu.<\/p>\n
El-Melik: M\u00fclk\u00fcn, k\u00e2inat\u0131n sahibi olan y\u00fcce Allah (cc), kullar\u0131na da m\u00fclk edinme duygusu vermi\u015f, bu m\u00fclklerini nas\u0131l kullanacaklar\u0131 ile ilgili esaslar\u0131 insanlar bildirmi\u015f, onlar\u0131 m\u00fclkleri \u00fczerinde melik yapm\u0131\u015ft\u0131r. \u0130nsanlar, d\u00fcnyada m\u00fclkler edinerek yerle\u015fik hayata ge\u00e7mi\u015fler, kendilerine ait mallara sahip olmu\u015flard\u0131r.<\/p>\n
Es-Sel\u00e2m: Selam, insanlar\u0131n birbirlerine kar\u015f\u0131 selamette olduklar\u0131 duygusunu veren bir vas\u0131ft\u0131r, bu nedenle insanlar, kar\u015f\u0131la\u015ft\u0131klar\u0131nda selam verir, bu hitapla insanlar\u0131n, kendisi yan\u0131nda selamette olduklar\u0131n\u0131 bildirir, ili\u015fkilerini bar\u0131\u015f i\u00e7erisinde s\u00fcrd\u00fcr\u00fcrler.<\/p>\n
El-M\u00fc’min: G\u00fcven veren, emin k\u0131lan, koruyan y\u00fcce Allah (cc), iman eden kullar\u0131n\u0131n da emin olmalar\u0131n\u0131, insanlara g\u00fcven vermelerini, emin kimseler olmalar\u0131n\u0131 buyurmu\u015ftur.<\/p>\n
\u201c\u015e\u00fcphesiz ben, sizin i\u00e7in emin bir Rasul\u00fcm.\u201d (\u015euara, 107)<\/p>\n
M\u00fc\u2019min s\u0131fat\u0131, insan\u0131n Rabb\u2019ine kar\u015f\u0131 sonsuz g\u00fcvenini ortaya koydu\u011fu gibi, bu s\u0131fat\u0131 ta\u015f\u0131yan M\u00fc\u2019minler de i\u00e7erisinde ya\u015fad\u0131klar\u0131 toplum bireylerine g\u00fcven vermek durumundad\u0131rlar. Bu nedenle M\u00fc\u2019min bir kimse, hi\u00e7bir \u015fekilde insanlar\u0131 kand\u0131rmaz, onlara yalan s\u00f6ylemez, mal ve canlar\u0131na zarar veremez. Rasulullah (as): \u201cM\u00fc\u2019min, halk\u0131n, can ve mallar\u0131n\u0131 kendisine kar\u015f\u0131 emniyette bildikleri kimsedir\u201d buyurmu\u015ftur.<\/p>\n
Y\u00fcce Allah (cc), kullar\u0131na her konuda nas\u0131l g\u00fcven veriyor ve emin ise, Allah\u2019a kullu\u011fu \u015fiar edinmi\u015f kimseler de insanlara kar\u015f\u0131 emin olmal\u0131, insanlar, her konuda ona g\u00fcvenmelidirler.<\/p>\n
El-M\u00fcheymin: Y\u00fcce Allah (cc) kullar\u0131n\u0131 g\u00f6r\u00fcp g\u00f6zeten oldu\u011fu gibi O\u2019na kulluk edenler de, bu s\u0131fat gere\u011fince bakmakla y\u00fck\u00fcml\u00fc olduklar\u0131, idareleri alt\u0131nda bulunan insanlar\u0131 ve toplumdaki d\u00fc\u015fk\u00fcnleri g\u00f6r\u00fcp g\u00f6zeten kimseler olmal\u0131d\u0131rlar. B\u00f6ylece y\u00fcce Allah\u2019\u0131n l\u00fctfu ile insanlar toplumda korunacaklard\u0131r.<\/p>\n
El-Aziz: \u0130zzetli, g\u00fc\u00e7l\u00fc, \u015ferefli ve \u00fcst\u00fcn olan y\u00fcce Allah (cc), kullar\u0131n\u0131n da izzetli ve onurlu olmas\u0131n\u0131 istemi\u015f, onlar\u0131 da, izzet ve \u015feref sahibi olacaklar\u0131 bir vas\u0131fta yaratm\u0131\u015ft\u0131r.<\/p>\n
\u201cEy iman edenler, sizden kim dininden d\u00f6nerse, i\u015fte yak\u0131nda Allah bir toplum getirecektir ki, onlar\u0131 sever, onlar da O\u2019nu severler; M\u00fc\u2019minlere kar\u015f\u0131 yumu\u015fak, k\u00e2firlere kar\u015f\u0131 izzetlidirler; Allah yolunda cihad ederler, k\u0131nayanlar\u0131n k\u0131nanmas\u0131ndan korkmazlar. Bu, Allah\u2019\u0131n l\u00fctfudur, onu diledi\u011fi kimseye verir; Allah, b\u00fcy\u00fckt\u00fcr, bilendir.\u201d (Maide, 54)<\/p>\n
Tarihi s\u00fcre\u00e7te insanlar, hep izzet ve onurlar\u0131 i\u00e7in \u00e7al\u0131\u015fm\u0131\u015flar, bunun i\u00e7in m\u00fccadele etmi\u015flerdir. M\u00fcnaf\u0131klar, \u00fcst\u00fcnl\u00fc\u011f\u00fcn kendilerinde oldu\u011funu iddia etmi\u015fler, ancak y\u00fcce Allah (cc) \u00fcst\u00fcnl\u00fc\u011f\u00fcn, izzet ve \u015ferefin Kendisinde, Rasul\u00fc\u2019nde ve M\u00fc\u2019minlerde oldu\u011funu bildirmi\u015ftir.<\/p>\n
Dediler ki: \u2018Andolsun Medine\u2019ye d\u00f6nersek, izzetli olanlar, zelil olan\u0131 oradan \u00e7\u0131karacakt\u0131r; izzet, Allah\u2019a, O\u2019nun Rasul\u00fc\u2019ne ve M\u00fc\u2019minlere aittir, lakin m\u00fcnaf\u0131klar bilmezler.\u201d (M\u00fcnafikun, 8)<\/p>\n
El-Halik: \u015e\u00fcphesiz yoktan var edip yaratmak yaln\u0131zca y\u00fcce Allah\u2019a aittir! O, kullar\u0131n\u0131 da, k\u00e2inatta yaratt\u0131\u011f\u0131 eserlerine bakarak var etti\u011fi \u015feylerden kimi eserler yapacaklar\u0131 \u00f6zelliklerle donatm\u0131\u015ft\u0131r. \u0130nsanlar, Rab\u2019lerinin kendilerine yarat\u0131l\u0131\u015flar\u0131nda verdi\u011fi yarat\u0131c\u0131l\u0131k vas\u0131flar\u0131n\u0131 kullanarak yery\u00fcz\u00fcnde \u00e7e\u015fitli eserler meydana getirmi\u015flerdir.<\/p>\n
\u201cYery\u00fcz\u00fcnde dola\u015fmad\u0131lar m\u0131 ki, kendilerinden olan kimselerin ak\u0131betinin nas\u0131l oldu\u011funu g\u00f6rs\u00fcnler! Onlar, kuvvet ve yery\u00fcz\u00fcndeki eserleri bak\u0131m\u0131ndan kendilerinden daha \u00fcst\u00fcn idiler, fakat Allah, onlar\u0131 g\u00fcnahlar\u0131 ile yakalad\u0131; onlar\u0131 Allah’tan koruyan da olmad\u0131.\u201d (M\u00fc\u2019min, 21)<\/p>\n
El-Musavvir: Yaratt\u0131klar\u0131n\u0131 en g\u00fczel bir \u015fekilde yarat\u0131p \u015fekillendiren y\u00fcce Allah (cc), kullar\u0131na da bu s\u0131fat\u0131ndan l\u00fctfetmi\u015ftir. \u0130nsanlar, Rabb\u2019lerinin yaratt\u0131\u011f\u0131 muazzam sanat\u0131 tasvir ederek kendileri de baz\u0131 \u015feyler yapm\u0131\u015flar ve onlar\u0131 \u015fekillendirerek g\u00fczelle\u015ftirmi\u015flerdir. U\u00e7ak ve benzeri \u015feyler yapanlar, Rabb\u2019lerinin yaratt\u0131\u011f\u0131 ku\u015flardan esinlenmi\u015flerdir.<\/p>\n
El-Vehh\u00e2b: Kullar\u0131na her nimeti kar\u015f\u0131l\u0131ks\u0131z veren, hibe eden, ihsanda bulunan y\u00fcce Allah (cc), bu s\u0131fat\u0131ndan da kullar\u0131na bah\u015fetmi\u015f, onlar\u0131 da, insanlara ve di\u011fer yarat\u0131lanlara ihsanda bulunacaklar\u0131, hediye verecekleri \u00f6zelliklerle donatm\u0131\u015ft\u0131r.<\/p>\n
\u201c\u2026M\u00fc\u2019min bir kad\u0131n, kendisini Nebi\u2019ye hibe eder ve Nebi de kendisini nik\u00e2hlamak isterse helal k\u0131ld\u0131k\u2026\u201d (Ahzab, 50)<\/p>\n
Rasulullah (as), hediyele\u015fmeyi tavsiye etmi\u015f, M\u00fc\u2019minlerin hediyele\u015fmelerini istemi\u015ftir. \u201cHediyele\u015fin, \u00e7\u00fcnk\u00fc hediye, aradaki muhabbeti art\u0131r\u0131r\u201d buyurmu\u015ftur<\/p>\n
Er-Rezzak: Y\u00fcce Allah (cc) Er-Rezzak\u2019t\u0131r ve b\u00fct\u00fcn mahl\u00fbkat\u0131n r\u0131zk\u0131n\u0131 kar\u015f\u0131l\u0131ks\u0131z verir, ihtiya\u00e7lar\u0131n\u0131 kar\u015f\u0131lar; ancak kullar\u0131n\u0131n r\u0131z\u0131klar\u0131n\u0131 vermeye halife k\u0131ld\u0131\u011f\u0131 insan\u0131 g\u00f6revlendirmi\u015f, insan\u0131n eliyle di\u011fer insanlara ve di\u011fer yaratt\u0131klar\u0131na verdi\u011fi r\u0131zk\u0131 ula\u015ft\u0131rm\u0131\u015ft\u0131r. Ancak ger\u00e7ek Rezzak\u2019\u0131n kendisi oldu\u011funu unutmamalar\u0131n\u0131 da bildirmi\u015ftir.<\/p>\n
\u201c(Miras) taksiminde akrabalar, yetimler ve miskinler haz\u0131r bulunursa, art\u0131k onlar\u0131 da ondan r\u0131z\u0131kland\u0131r\u0131n ve onlara g\u00fczel s\u00f6z s\u00f6yleyin.\u201d (Nisa, 8)<\/p>\n
\u201cAllah, r\u0131z\u0131kta kiminizi kiminizden \u00fcst\u00fcn k\u0131ld\u0131, \u00fcst\u00fcn k\u0131l\u0131nanlar, ellerinin alt\u0131nda bulunanlara kendi r\u0131z\u0131klar\u0131n\u0131 verip de onda onlar, e\u015fit olmuyorlar, Allah\u2019\u0131n nimetini mi ink\u00e2r ediyorlar!\u201d (Nahl, 71)<\/p>\n
El-Fettah: Kullar\u0131na her t\u00fcrl\u00fc kolayl\u0131\u011f\u0131 yaratan, m\u00fc\u015fk\u00fclleri \u00e7\u00f6zen, darl\u0131ktan kurtaran y\u00fcce Allah (cc), bu s\u0131fat\u0131ndan da insanlara bah\u015fetmi\u015f, onlar\u0131, zorluklar\u0131n \u00fcst\u00fcnde gelmeye muvaffak k\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r. Fethetme ve fatih kavramlar\u0131, bu s\u0131fat\u0131n i\u00e7erisindedir ve y\u00fcce Allah (cc) M\u00fc\u2019min kullar\u0131n\u0131, zorluklar\u0131 a\u015farak insanlar\u0131, bulunduklar\u0131 \u015firk ve k\u00fcf\u00fcrden kurtarmaya memur k\u0131lm\u0131\u015f, onlar\u0131 fatihler yapm\u0131\u015ft\u0131r.<\/p>\n
\u201c\u015e\u00fcphesiz sana apa\u00e7\u0131k bir fetih ihsan ettik.\u201d (Fetih, 1)<\/p>\n
El-\u00c2lim: El \u00c2lim olan y\u00fcce Allah (cc), kendi ilminden kullar\u0131na da l\u00fctfetmi\u015f, onlar\u0131 da kimi konularda ilim sahibi k\u0131larak \u00e2lim yapm\u0131\u015ft\u0131r. Bu ilmi ilk alan da Hz. \u00c2dem (as) olmu\u015ftur.<\/p>\n
\u201c\u2026\u015e\u00fcphesiz, kullar\u0131 i\u00e7inde ulema (ilim sahipleri) Allah\u2019tan \u00e7ekinir\u2026\u201d (Fat\u0131r, 28)<\/p>\n
Es-Semi s\u0131fat\u0131 ile her \u015feyi en iyi i\u015fiten y\u00fcce Allah (cc), kullar\u0131n\u0131 da i\u015fitici ve El Basir s\u0131fat\u0131 ile g\u00f6r\u00fcc\u00fc k\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r.<\/p>\n
\u201c\u015e\u00fcphesiz biz insan\u0131, kar\u0131\u015f\u0131k bir nutfeden yaratt\u0131k, onu imtihan ediyoruz, onu i\u015fitici, g\u00f6r\u00fcc\u00fc k\u0131ld\u0131k.\u201d (\u0130nsan, 2)<\/p>\n
El-Hakem olan mutlak H\u00e2kim, Hakk\u0131 bat\u0131ldan ay\u0131ran, Hak ile h\u00fckmeden y\u00fcce Allah (cc), d\u00fcnya hayat\u0131nda kullar\u0131 aras\u0131nda ortaya \u00e7\u0131kan sorunlar\u0131n \u00e7\u00f6z\u00fcm\u00fcnde M\u00fc\u2019min kullar\u0131n\u0131 bu s\u0131fatla s\u0131fatland\u0131rarak Hak ile h\u00fckmetmelerini istemi\u015ftir.<\/p>\n
\u201c\u015e\u00fcphesiz Biz, insanlar aras\u0131nda Allah\u2019\u0131n g\u00f6sterdi\u011fi \u015fekilde h\u00fckmetmen i\u00e7in Kitab\u0131 sana Hak ile indirdik; hainlere taraf olma!\u201d (Nisa, 105)<\/p>\n
El-Adl olan y\u00fcce Allah (cc), kullar\u0131na da bu s\u0131fat\u0131 bah\u015fetmi\u015f, onlar\u0131n adil olmalar\u0131n\u0131, adaletle h\u00fckmetmelerini, en zor durumlarda bile adaletten ayr\u0131lmamalar\u0131n\u0131 istemi\u015ftir.<\/p>\n
\u201cEy iman edenler, Allah i\u00e7in adaletle \u015fahitli\u011fi ikame edenler olun; bir kavim \u00fczerindeki kininiz sizi adaletsiz yap\u0131p size c\u00fcr\u00fcm i\u015fletmesin, adil olun, o takvaya daha yak\u0131nd\u0131r. Allah’tan korkun, \u015f\u00fcphesiz Allah, yapt\u0131klar\u0131n\u0131z\u0131 haber almaktad\u0131r.\u201d (Maide, 8)<\/p>\n
Ey iman edenler, Allah i\u00e7in ad\u00e2leti ikame eden \u015fahitler olun; velev ki kendinizin, anne baban\u0131z\u0131n ve yak\u0131nlar\u0131n\u0131z\u0131n aleyhinde olsun, \u015fayet zengin veya fakir de olsalar (adil olun), \u00e7\u00fcnk\u00fc Allah, ikisine daha yak\u0131nd\u0131r. \u00d6yleyse hevan\u0131za uymay\u0131n, ger\u00e7ekten adil olun ve e\u011fer tevil ederseniz ya da \u00e7ekinirseniz muhakkak ki Allah yapt\u0131klar\u0131n\u0131zdan haberdar oland\u0131r.\u201d (Nisa, 135)<\/p>\n
El-Berr: \u0130yilik ve ihsan\u0131 bol olan, iyilik ve ihsan sahibi s\u0131fat\u0131na sahip olan y\u00fcce Allah (cc), kullar\u0131n\u0131n da l\u00fctuf ve ihsan sahibi olmalar\u0131n\u0131 istemi\u015f, sahip olduklar\u0131 de\u011ferlerle insanlara iyilik etmelerini istemi\u015f, onlara cenneti m\u00fcjdelemi\u015ftir.<\/p>\n
\u201cAllah sizi, din hakk\u0131nda sizinle sava\u015fmayan ve sizi yurtlar\u0131n\u0131zdan \u00e7\u0131karmayan kimselere iyilik etmekten, onlara adaletli davranmaktan menetmez; \u015f\u00fcphesiz Allah, adalet yapanlar\u0131 sever.\u201d (M\u00fcmtehine, 8)<\/p>\n
\u201c\u015e\u00fcphesiz iyiler, ger\u00e7ekten nimet i\u00e7indedirler.\u201d (Mutaffifin, 22)<\/p>\n
El-Habir: her \u015feyden haberdar bulunan y\u00fcce Allah (cc), kullar\u0131n\u0131 da kimi olaylardan haberdar etmi\u015f, onlar\u0131 bilgilendirmi\u015ftir.<\/p>\n
\u201cBiz, bu Kur’an’\u0131 vahyetmekle sana k\u0131ssalar\u0131n en g\u00fczelini anlat\u0131yoruz; \u015f\u00fcphesiz sen ondan \u00f6nce bilmeyenlerden idin.\u201d (Yusuf, 3)<\/p>\n
El-Halim: Kullar\u0131na kar\u015f\u0131 halim olan y\u00fcce Allah (cc), onlar\u0131n i\u015fledikleri su\u00e7lar\u0131 cezaland\u0131rmakta acele etmemi\u015f, El-Gafur s\u0131fat\u0131 gere\u011fince af ve ma\u011ffiretle onlar\u0131n bir\u00e7o\u011funu ba\u011f\u0131\u015flam\u0131\u015f, kullar\u0131n\u0131n da ba\u011f\u0131\u015flay\u0131c\u0131 olmalar\u0131n\u0131 istemi\u015ftir.<\/p>\n
\u201c\u2026Ger\u00e7ekten \u0130brahim, \u00e7ok i\u00e7li ve yumu\u015fak (halim) huyluydu.\u201d (Tevbe, 114)<\/p>\n
\u201cOnlar ki, b\u00fcy\u00fck g\u00fcnahlardan ve \u00e7irkin i\u015flerden ka\u00e7\u0131n\u0131rlar; k\u0131zd\u0131klar\u0131 zaman onlar ba\u011f\u0131\u015flarlar.\u201d (\u015eura, 37)<\/p>\n
El-Haf\u0131z s\u0131fat\u0131 ile yaratt\u0131klar\u0131n\u0131 koruyan y\u00fcce Allah (cc), kullar\u0131n\u0131 da bu s\u0131fata sahip duygularla yaratm\u0131\u015f, onlar\u0131n, dinleri ba\u015fta olmak \u00fczere mal, can ve namuslar\u0131n\u0131 korumalar\u0131n\u0131 istemi\u015ftir.<\/p>\n
\u201c(Yusuf) dedi ki: \u2018\u00dclkenin hazineleri \u00fczerine beni tayin et, \u015f\u00fcphesiz ben iyi muhafaza etmesini bilirim.\u201d (Yusuf, 55)<\/p>\n
El-Ker\u00eem, Keremi, l\u00fctuf ve ihsan\u0131 bol, kar\u015f\u0131l\u0131ks\u0131z veren, \u00e7ok ikram eden y\u00fcce Allah (cc), kullar\u0131n\u0131n da ayn\u0131 \u015fekilde olmalar\u0131n\u0131, sahip olduklar\u0131 de\u011ferlerden ihtiya\u00e7 sahiplerine ikramda bulunmalar\u0131n\u0131 istemi\u015ftir.<\/p>\n
\u201cAndolsun \u00c2demo\u011fullar\u0131n\u0131 kerim k\u0131ld\u0131k, karada ve denizde onlar\u0131 ta\u015f\u0131d\u0131k ve temiz olanlar\u0131ndan onlar\u0131 r\u0131z\u0131kland\u0131rd\u0131k ve yaratt\u0131klar\u0131m\u0131z \u015feylerden bir\u00e7o\u011fu \u00fczerinde m\u00fckemmel bir \u015fekilde \u00fcst\u00fcn k\u0131ld\u0131k.\u201d (\u0130sra, 70)<\/p>\n
\u201cM\u0131s\u0131r\u2019da onu sat\u0131n alan kimse, han\u0131m\u0131na dedi ki: \u2018Onu bir yere koy, ikram et,\u201d (Yusuf, 21)<\/p>\n
El-Vedud s\u0131fat\u0131 ile kullar\u0131n\u0131 seven ve Kendisi sevilmeye en lay\u0131k olan y\u00fcce Allah (cc), bu duyguyu kullar\u0131na da vererek onlar\u0131n da Kendisini ve birbirlerini sevmelerini istemi\u015ftir.<\/p>\n
\u201cKendisiyle s\u00fck\u00fbn bulman\u0131z i\u00e7in e\u015fleri sizin nefislerinizden sizin i\u00e7in yaratmas\u0131 ve aran\u0131za sevgi ve rahmet koymas\u0131 \u015f\u00fcphesiz O\u2019nun ayetlerindendir. Ger\u00e7ekten bunda, d\u00fc\u015f\u00fcnen bir kavim i\u00e7in ayetler vard\u0131r.\u201d (Rum, 21)<\/p>\n
El-Veli s\u0131fat\u0131 ile M\u00fc\u2019minlerin velisi, dostu olan y\u00fcce Allah (cc), kullar\u0131n\u0131n da o s\u0131fatla birbirlerini veli edinmelerini istemi\u015f, onlara bu s\u0131fat\u0131 bah\u015fetmi\u015ftir.<\/p>\n
\u201c\u015e\u00fcphesiz sizin veliniz, ancak Allah, O\u2019nun Rasul\u00fc ve iman edenlerdir; onlar ki, namazlar\u0131n\u0131 k\u0131larlar, zek\u00e2tlar\u0131n\u0131 verirler ve onlar r\u00fck\u00fba var\u0131rlar.\u201d (Maide, 55)<\/p>\n
\u201cM\u00fc\u2019min erkekler ve M\u00fc\u2019min kad\u0131nlar, birbirlerinin velisidirler, iyili\u011fi emrederler, k\u00f6t\u00fcl\u00fckten menederler, namaz\u0131 k\u0131larlar, zek\u00e2t\u0131 verirler, Allah’a ve Rasul\u00fc\u2019ne itaat ederler. \u0130\u015fte onlara Allah rahmet edecektir, \u015f\u00fcphesiz, Allah \u00fcst\u00fcnd\u00fcr, H\u00e2kimdir.\u201d (Tevbe, 71)<\/p>\n
Es-Sabur: kullar\u0131n\u0131n onca k\u00fcf\u00fcr, \u015firk ve isyanlar\u0131na ra\u011fmen onlara hemen ceza vermeyen y\u00fcce Allah (cc), kullar\u0131na da bu s\u0131fat\u0131 vermi\u015f ve sabredenleri sevdi\u011fini, onlarla beraber bulundu\u011funu bildirmi\u015ftir.<\/p>\n
\u201cEy iman edenler, sab\u0131rla yard\u0131m (salat) isteyin, muhakkak ki Allah, sabredenlerle beraberdir.\u201d (Bakara, 153)<\/p>\n
\u201cVe sizi korku, a\u00e7l\u0131k, mallar\u0131n\u0131z, canlar\u0131n\u0131z ve \u00fcr\u00fcnlerinizden eksiltmek gibi \u015feylerle deneriz; sabredenleri m\u00fcjdele.\u201d (Bakara, 155)<\/p>\n
El-Vekil: Kendisine tevekk\u00fcl edenlerin i\u015flerini en iyi neticeye ula\u015ft\u0131ran; insanlar i\u00e7in d\u00fcnya ve ahirette Allah\u2019a kar\u015f\u0131 koruyacak, vekil edinilecek edecek hi\u00e7bir g\u00fc\u00e7 yoktur. \u0130nsanlar, ancak d\u00fcnya hayatlar\u0131nda bu vekillik s\u0131fat\u0131n\u0131 kullanabilirler. Vek\u00e2let verme, vekil olma kavramlar\u0131 el-Vekil s\u0131fat\u0131n\u0131n bir tezah\u00fcr\u00fcd\u00fcr ve ancak d\u00fcnya i\u015fleri ile s\u0131n\u0131rl\u0131d\u0131r.<\/p>\n
El-Vali: B\u00fct\u00fcn k\u00e2inat\u0131 idare eden; ku\u015fkusuz k\u00e2inat\u0131n y\u00f6neticisi yaln\u0131zca y\u00fcce Allah\u2019t\u0131r. D\u00fcnya hayat\u0131nda insanlar\u0131n sevk ve idaresini \u00fczerlerinde alanlar, y\u00fcce Allah\u2019\u0131n, el-Vali s\u0131fat\u0131ndan bah\u015fetti\u011fi kimselerdir.<\/p>\n
El-M\u00fcntekim: Zalimlerin cezas\u0131n\u0131 veren, intikam alan y\u00fcce Allah (cc), Kendisini ink\u00e2r eden zalimlere kar\u015f\u0131 M\u00fc\u2019minleri g\u00f6revlendirmi\u015f, Allah\u2019\u0131n halifeleri olan M\u00fc\u2019minler, mazlumlar\u0131n intikam\u0131n\u0131 zalimlerden alm\u0131\u015flard\u0131r. Ancak zalimler de bu s\u0131fattan hareketle M\u00fc\u2019minlerden intikam alm\u0131\u015flard\u0131r.<\/p>\n
\u201cOnlardan, aziz, hamde lay\u0131k Allah’a iman etmelerinden ba\u015fka sebeple intikam almad\u0131lar.\u201d (Buruc, 8)<\/p>\n
El-Af\u00fcvv: Aff\u0131 \u00e7ok olan, g\u00fcnahlar\u0131 affetmeyi seven y\u00fcce Allah (cc), kullar\u0131na da bu s\u0131fat\u0131ndan bah\u015fetmi\u015f, onlar\u0131n da ba\u011f\u0131\u015flay\u0131c\u0131 olmalar\u0131n\u0131 istemi\u015ftir.<\/p>\n
\u201cK\u00f6t\u00fcl\u00fc\u011f\u00fcn kar\u015f\u0131l\u0131\u011f\u0131 onun misli bir k\u00f6t\u00fcl\u00fckt\u00fcr; fakat kim affeder ve bar\u0131\u015f\u0131rsa onun m\u00fck\u00e2fat\u0131 Allah\u2019a aittir, \u015f\u00fcphesiz O, zalimleri sevmez.\u201d (\u015eura, 40)<\/p>\n
El-Hadi: Hidayet veren, indirdi\u011fi vahiyle kullar\u0131na yol g\u00f6steren y\u00fcce Allah (cc), el\u00e7ilerini de yol g\u00f6sterici birer hadi olarak g\u00f6ndermi\u015ftir. El\u00e7iler, birer hadi ((yol g\u00f6sterici) olarak insanlar\u0131 do\u011fru yola tabi olmaya davet etmi\u015fler ve onlar\u0131n nas\u0131l hidayet bulacaklar\u0131 konusunda ayd\u0131nlatm\u0131\u015flard\u0131r.<\/p>\n
\u201cMusa kavminden bir topluluk, Hak ile hidayete iletiyor ve onunla adalet yap\u0131yorlard\u0131.\u201d (A\u2019raf, 159)<\/p>\n
\u201cYaratt\u0131klar\u0131m\u0131z i\u00e7inden bir \u00fcmmet de, Hak ile hidayete iletiyor ve onunla adalet yap\u0131yorlard\u0131.\u201d (A\u2019raf, 181)<\/p>\n
El-V\u00e2ris: Her \u015feyin as\u0131l sahibi, varisi olan y\u00fcce Allah (cc), kullar\u0131n\u0131 da d\u00fcnya hayat\u0131nda baz\u0131 \u015feylere varis k\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r.<\/p>\n
\u201cMusa, kavmine dedi ki: \u2018Allah’tan yard\u0131m isteyin ve sabredin, \u015f\u00fcphesiz yery\u00fcz\u00fc Allah’\u0131nd\u0131r, onu kullar\u0131ndan diledi\u011fi kimseyi varis k\u0131lar, ak\u0131bet Muttakilerindir!\u201d (A\u2019raf, 128)<\/p>\n
El-M\u00e2ni: Dilemedi\u011fi \u015feye mani olan, engelleyen y\u00fcce Allah (cc), bu s\u0131fat\u0131ndan da kullar\u0131na bah\u015fetmi\u015f, onlara da baz\u0131 \u015feyleri men etme yetkisi vermi\u015ftir.<\/p>\n
\u201c\u0130\u015fte ne zamanki babalar\u0131na d\u00f6nd\u00fcler, dediler ki: \u2018Ey babam\u0131z, \u00f6l\u00e7ek bizden men edildi\u2026\u201d (Yusuf, 63)<\/p>\n
Yukar\u0131da verilen baz\u0131 \u00f6rneklerden de anla\u015f\u0131laca\u011f\u0131 \u00fczere y\u00fcce Allah (cc), Kendisine kulluk yapmalar\u0131 i\u00e7in yaratt\u0131\u011f\u0131 ve yery\u00fcz\u00fcne halifesi olarak g\u00f6nderdi\u011fi insanlar\u0131, yarat\u0131l\u0131\u015f f\u0131tratlar\u0131yla birlikte Kendisinin baz\u0131 s\u0131fatlar\u0131 ile donatarak en g\u00fczel bir bi\u00e7imde \u015fekillendirmi\u015ftir.<\/p>\n
\u0130nsan, Rabb\u2019inin kendisine bah\u015fetti\u011fi s\u0131fatlar\u0131 \u00fczerinde ta\u015f\u0131d\u0131\u011f\u0131, bu s\u0131fatlar\u0131 kendisine g\u00f6nderilen Kur\u2019an\u2019la geli\u015ftirip muhafaza etti\u011fi s\u00fcrece yarat\u0131ld\u0131\u011f\u0131 en g\u00fczel s\u0131fat\u0131n\u0131 koruyacak, \u015ferefli bir kimse olarak ya\u015fayacakt\u0131r.<\/p>\n
\u0130nsan, Rabb\u2019ine iman edip Kur\u2019an\u2019a uygun ya\u015fad\u0131\u011f\u0131 s\u00fcrece \u015fereflidir<\/p>\n
Y\u00fcce Allah (cc), Kendisine kulluk yapmalar\u0131 i\u00e7in yaratt\u0131\u011f\u0131 insanlara, Kendi s\u0131fatlar\u0131ndan baz\u0131lar\u0131n\u0131 vererek onlar\u0131 \u015fereflendirip y\u00fcceltmi\u015ftir. Rab\u2019lerinin kendilerine verdi\u011fi bu vas\u0131flar\u0131 koruduklar\u0131 s\u00fcrece insanlar, yarat\u0131l\u0131\u015f f\u0131tratlar\u0131ndaki Ahsen\u2019i takvime uygun ya\u015fayacak, en g\u00fczel halini ve y\u00fcceltildi\u011fi konumunu koruyacakt\u0131r.<\/p>\n
\u0130nsan, kelime anlam\u0131ndaki cana yak\u0131n, giri\u015fken, samimi, al\u0131\u015fk\u0131n olmak, a\u015fina, tan\u0131d\u0131k; fark etmek, evcille\u015fmek, ehlile\u015fmek, nazik olmak, a\u015fina olmak, zariflik, nezaket, e\u011flendirmek, dostlu\u011fu s\u00fcrd\u00fcrmek, g\u00f6rmek, dinlemek, g\u00f6z\u00f6n\u00fcne almak \u00f6zelliklerini, Rabb\u2019inin kendisine bah\u015fetti\u011fi vas\u0131flarla beraber \u00fczerinden ta\u015f\u0131d\u0131\u011f\u0131 s\u00fcrece Rabb\u2019i yan\u0131nda de\u011ferli olacakt\u0131r.<\/p>\n
\u0130nsan, Rabb\u2019ine iman edip Kur\u2019an\u2019a uygun ya\u015fad\u0131\u011f\u0131 s\u00fcrece Rabb\u2019inden kendisine verilen vas\u0131f ve \u00f6zellikleri koruyacak, \u015ferefli olacakt\u0131r. \u00c7\u00fcnk\u00fc b\u00fct\u00fcn \u015feref ve izzet yaln\u0131zca y\u00fcce Allah\u2019\u0131n yan\u0131ndad\u0131r, bu nedenle O\u2019na gere\u011fince iman edilip kulluk yap\u0131ld\u0131\u011f\u0131 s\u00fcrece o y\u00fccelik ve \u015feref korunacakt\u0131r. \u00c7\u00fcnk\u00fc Kur\u2019an \u015fereflidir ve ona sar\u0131lanlar da \u015fereflidirler.<\/p>\n
\u201cKim izzetli olmak istiyorsa, o halde izzet tamamen Allah\u2019\u0131nd\u0131r; g\u00fczel s\u00f6z O’na \u00e7\u0131kar, salih amel onu y\u00fckseltir\u2026\u201d (Fat\u0131r, 10)<\/p>\n
\u0130nsana verilen t\u00fcm s\u0131fat ve \u00f6zellikler, insan\u0131 insan yapan de\u011ferler, \u00f6zellikler ve vas\u0131flard\u0131r. \u0130nsan, bu \u00f6zellikler ve s\u0131fatlar\u0131 ile Rabb\u2019ini bilecek, O\u2019na iman ederek kulluk yapacak, bu s\u0131fat ve \u00f6zellikleri \u00fczerinde muhafaza etti\u011fi s\u00fcrece Rabb\u2019inin \u00f6vg\u00fcs\u00fcne mazhar olacak, O\u2019nu raz\u0131 edecek ve O\u2019nun vadetti\u011fi m\u00fck\u00e2fatlara ve cennete kavu\u015facakt\u0131r.<\/p>\n
\u0130nsanl\u0131k vasf\u0131n\u0131 yitirip esfele Safiline d\u00fc\u015fenler<\/p>\n
\u201cSonra onu a\u015fa\u011f\u0131lar\u0131n a\u015fa\u011f\u0131s\u0131na \u00e7evirdik.\u201d (Tin, 5)<\/p>\n
\u0130nsan, yarat\u0131l\u0131\u015fta kendisine bah\u015fedilen, ona en g\u00fczel olma vasf\u0131n\u0131 kazand\u0131ran s\u0131fat ve \u00f6zellikleri kaybetti\u011fi s\u00fcrece ilk yarat\u0131l\u0131\u015ftaki insan olma g\u00fczelli\u011fini kaybedecek ve giderek en a\u015fa\u011f\u0131 seviye olan esfele safiline d\u00fc\u015fecektir. Bunlar:<\/p>\n
\u0130zzeti ba\u015fka yerde arayanlar<\/p>\n
\u0130nsanlar, y\u00fcce Allah\u2019\u0131n kendilerine verdi\u011fi de\u011fer ve \u015ferefi terk edip ba\u015fka yerde izzet ve \u015feref aramaya ba\u015flad\u0131klar\u0131nda do\u011fal olarak bulunduklar\u0131 \u015ferefli yeri terk edeceklerdir. Y\u00fcce Allah (cc) kullar\u0131n\u0131, ba\u015fka yerde ve ki\u015filerin yan\u0131nda izzet ve \u015feref aramamalar\u0131 konusunda uyarm\u0131\u015f, onlar\u0131 bundan sak\u0131nd\u0131rm\u0131\u015ft\u0131r.<\/p>\n
\u201cAllah’tan ba\u015fka ilahlar edindiler ki, kendilerini izzetli k\u0131ls\u0131n; kesinlikle bunlar\u0131n tapmalar\u0131n\u0131 ink\u00e2r edecekler ve onlara kar\u015f\u0131 has\u0131m olacaklard\u0131r.\u201d (Meryem, 81-82)<\/p>\n
\u201cOnlar M\u00fc\u2019minleri b\u0131rak\u0131p k\u00e2firleri dostlar ediniyorlar, izzeti onlar\u0131n yan\u0131nda m\u0131 ar\u0131yorlar! \u015e\u00fcphesiz b\u00fct\u00fcn izzet Allah\u2019\u0131nd\u0131r.\u201d (Nisa, 139)<\/p>\n
\u201cBunun \u00fczerine iplerini ve asalar\u0131n\u0131 att\u0131lar ve dediler ki: \u2018Fir’avn’\u0131n \u015ferefine, elbette biz galip gelece\u011fiz’ dediler.\u201d (\u015euara, 44)<\/p>\n
\u0130nsan, sahip oldu\u011fu de\u011ferleri terk ettik\u00e7e insan olma \u00f6zelli\u011finden, Rabb\u2019inin kendisine bah\u015fetti\u011fi s\u0131fatlardan ve \u015fereften uzakla\u015facak, yarat\u0131klar\u0131n en a\u015fa\u011f\u0131 tabakas\u0131 olan esfele safiline d\u00fc\u015fecektir. Bu t\u0131pk\u0131 iyi bir makama gelen bir kimsenin, d\u00fcr\u00fcst \u00e7al\u0131\u015f\u0131p bu makamda bulundu\u011fu s\u00fcrece unvan, \u015feref ve itibar\u0131n\u0131 korumas\u0131, makama yak\u0131\u015fmayan s\u00f6z ve tav\u0131rlar i\u00e7erisine girdi\u011finden makam\u0131ndan azledilmesi gibidir.<\/p>\n
Y\u00fcce Allah\u2019a kulluktan uzakla\u015fanlar\u0131n s\u0131fatlar\u0131<\/p>\n
Y\u00fcce Allah (cc), kendilerine bah\u015fetti\u011fi onurlu insan olma haysiyetlerini, kendilerine \u00f6zg\u00fc kimi nedenlerle terk eden kimselere, s\u0131fatlarla vermi\u015ftir. \u0130nsani \u00f6zelliklerini, Rab\u2019lerinden kendilerine bah\u015fedilen s\u0131fatlar\u0131 terk ederek Rab\u2019lerine iman etmeyen, ba\u015fkalar\u0131na kullu\u011fu ye\u011fleyen, kimi \u00e7\u0131karlar\u0131 nedeniyle Hakk\u0131 ortaya koymayan ki\u015fileri \u015fu vas\u0131flarla tan\u0131mlam\u0131\u015ft\u0131r.<\/p>\n
Rab\u2019lerine iman etmeyenler, en a\u015fa\u011f\u0131l\u0131klard\u0131r<\/p>\n
Y\u00fcce Allah\u2019a iman etmek, yarat\u0131l\u0131\u015f\u0131n gere\u011fi, insan olabilmenin ve insani \u00f6zellikleri koruman\u0131n gere\u011fidir. \u0130nsanlar, Rab\u2019lerine iman edip O\u2019nun bildirdi\u011fi esaslar do\u011frultusunda ya\u015fad\u0131k\u00e7a \u015ferefli bir kimse olarak hayatlar\u0131n\u0131 devam ettirecekler, aksi halde akletmeyen hayvanlardan daha a\u015fa\u011f\u0131 bir duruma d\u00fc\u015feceklerdir.<\/p>\n
\u201cYoksa sen onlar\u0131n \u00e7o\u011funun ger\u00e7ekten i\u015fittiklerini ya da aklettiklerini mi san\u0131yorsun! \u015e\u00fcphesiz onlar, ancak hayvanlar gibidir, bilakis onlar, yolca daha sap\u0131kt\u0131r.\u201d (Furkan, 44)<\/p>\n
\u201cAllah’a kat\u0131nda canl\u0131lar\u0131n en k\u00f6t\u00fcs\u00fc, \u015f\u00fcphesiz k\u00e2firlerdir; art\u0131k onlar iman etmezler.\u201d (Enfal, 55)<\/p>\n
\u201cAndolsun cin ve insanlardan \u00e7o\u011funu cehennem i\u00e7in \u00e7o\u011faltt\u0131k; onlar\u0131n kalpleri var, onunla anlamazlar; onlar\u0131n g\u00f6zleri var, onunla g\u00f6rmezler ve onlar\u0131n kulaklar\u0131 var, onunla i\u015fitmezler. \u0130\u015fte onlar, hayvanlar gibidirler, bilakis onlar, daha sap\u0131kt\u0131r, i\u015fte onlar, gafil olanlard\u0131r.\u201d (A\u2019raf, 179)<\/p>\n
Hayvanlar, Rab\u2019lerinin kendilerini yaratt\u0131\u011f\u0131 \u00f6zelliklere uygun hareket eden varl\u0131klard\u0131r, ancak onlar, insanlara indirilen vahiyden sorumlu olmayan, bu y\u00fczden yap\u0131p ettiklerinden sorumlu tutulmazlar. Ancak insan denilen varl\u0131k, her d\u00fc\u015f\u00fcnce, s\u00f6z ve davran\u0131\u015f\u0131ndan sorumlu tutulmu\u015f, kendisine indirilen vahye uygun hareket etmesi istenmi\u015ftir. Kendilerinden istenilenle do\u011frultusunda hareket etmeyen kimseler, insan olma \u00f6zelliklerini yitirmi\u015f, hayvanlardan daha a\u015fa\u011f\u0131 bir derekeye d\u00fc\u015fm\u00fc\u015ft\u00fcr.<\/p>\n
Kullu\u011fu ba\u015fkas\u0131na hasredenler, maymunlar ve domuzlar\u0131n seviyesindedirler.<\/p>\n
\u0130nsan, Rabb\u2019ine kulluk yapmak i\u00e7in en g\u00fczel s\u0131fatlarla donat\u0131lm\u0131\u015f bir \u015fekilde yarat\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r. Yarat\u0131l\u0131\u015f amac\u0131n\u0131 yitiren, hevas\u0131n\u0131 ya da ba\u015fkalar\u0131n\u0131 ilah edinip ona g\u00f6re hayat\u0131n\u0131 d\u00fczenleyen kimse, en seviyesiz bir duruma d\u00fc\u015fm\u00fc\u015ft\u00fcr.<\/p>\n
Y\u00fcce Allah\u2019\u0131n koydu\u011fu kurallara ayk\u0131r\u0131 hareket etmek, y\u00fcce Allah\u2019a isyan ve tu\u011fyand\u0131r, tu\u011fyan eden kimse ta\u011futtur. \u0130\u015fte bu ta\u011futu tan\u0131mak, ona itaat etmek de y\u00fcce Allah\u2019a isyan ve sap\u0131kl\u0131kt\u0131r; y\u00fcce Allah (cc), insanlar\u0131 bundan sak\u0131nd\u0131rmak i\u00e7in el\u00e7ilerini g\u00f6ndermi\u015f, onlar\u0131n ta\u011futu reddetmelerini istemi\u015ftir.<\/p>\n
\u201cAndolsun biz, her millet i\u00e7inden: \u2018Allah’a kulluk edin, ta\u011futtan ka\u00e7\u0131n\u0131n\u2019 diye bir Rasul g\u00f6nderdik; Allah, onlardan kimine hidayet etti, onlardan kimi \u00fczerine de sap\u0131kl\u0131k hak oldu. \u0130\u015fte yery\u00fcz\u00fcnde gezin de bak\u0131n, yalanlayanlar\u0131n sonu nas\u0131l olmu\u015f!\u201d (Nahl, 36)<\/p>\n
Y\u00fcce Allah\u2019a iman etmenin ilk ve en \u00f6nemli a\u015famas\u0131 hi\u00e7 ku\u015fkusuzdur ki, ta\u011futu reddetmektir. Ta\u011fut reddedilmeden y\u00fcce Allah\u2019a, O\u2019nun indirdi\u011fi Kur’an\u2019a, Tevhidi esaslara iman etmek, y\u00fcce Allah\u2019a kulluk yapmak m\u00fcmk\u00fcn de\u011fildir. Bu nedenle y\u00fcce Allah (cc), her millete rasuller g\u00f6ndererek ta\u011futtan ka\u00e7\u0131nmalar\u0131n\u0131 istemi\u015ftir.<\/p>\n
\u201cDinde zorlama yoktur, do\u011fruluk, sap\u0131kl\u0131ktan elbette se\u00e7ilip belli olmu\u015ftur; kim ta\u011futu ink\u00e2r eder ve Allah\u2019a iman ederse, muhakkak ki o, kopmayan, sa\u011flam bir kulpa yap\u0131\u015fm\u0131\u015ft\u0131r. Allah i\u015fitendir, bilendir.\u201d (Bakara, 256)<\/p>\n
Ta\u011fut nedir sorusunu yine y\u00fcce Allah (cc) vermektedir ki ta\u011fut, yarat\u0131l\u0131\u015f gayesini unutarak, Rabb\u2019i taraf\u0131ndan kendisine g\u00f6nderilen vahyi, kendisini yeterli g\u00f6rerek azg\u0131nla\u015fan ve h\u00fck\u00fcm koymada adeta Rabb\u2019ine has\u0131m kesilen ki\u015fi, grup ve devletlerdir.<\/p>\n
\u201cDikkat edin, \u015f\u00fcphesiz insan tu\u011fyan eder; kendisini m\u00fcsta\u011fni g\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fcnde.\u201d (Alak, 6-7)<\/p>\n
\u201cD\u00fc\u015f\u00fcnm\u00fcyor mu insan, bizim kendisini nas\u0131l bir nutfeden yaratt\u0131\u011f\u0131m\u0131z\u0131 da, \u015fimdi o, apa\u00e7\u0131k bir has\u0131m oldu! Kendi yarat\u0131l\u0131\u015f\u0131n\u0131 unutarak bize bir \u00f6rnek verdi, dedi ki: \u2018\u015eu \u00e7\u00fcr\u00fcm\u00fc\u015f kemikleri kim hayat verecek!\u201d (Yas\u0131n, 77-78)<\/p>\n
\u0130\u015fte b\u00f6yle Rabb\u2019ine kar\u015f\u0131 asi olup tu\u011fyan edenler, en a\u015fa\u011f\u0131l\u0131k seviyededirler. Bunlara itaat edenler de i\u015fte onlar gibi esfele Safiline d\u00fc\u015fm\u00fc\u015f, s\u0131fat olarak maymunlar ve domuzlar seviyesine d\u00fc\u015f\u00fcr\u00fclm\u00fc\u015flerdir.<\/p>\n
\u201cDe ki: \u2018Size haber vereyim mi Allah kat\u0131nda cezas\u0131 bundan daha k\u00f6t\u00fc olan\u0131; Allah\u2019\u0131n, \u00fczerine lanet ve gazap etti\u011fi, maymunlar, domuzlar ve ta\u011futa itaat eder k\u0131ld\u0131\u011f\u0131 kimse, i\u015fte onlar\u0131n yeri daha k\u00f6t\u00fcd\u00fcr ve onlar d\u00fcz yoldan sapm\u0131\u015flard\u0131r.\u201d (Maide, 60)<\/p>\n
Kulluk, as\u0131l itibar\u0131 ile yaln\u0131zca y\u00fcce Allah\u2019a yap\u0131l\u0131r, bunun g\u00f6stergesi de y\u00fcce Allah\u2019tan ba\u015fkalar\u0131n\u0131n istek ve arzular\u0131n\u0131 kabul etmemek, onlar\u0131 reddetmek ve g\u00f6nderilen vahye uygun hareket etmektir. Bu esastan hareket etmeyenlerin s\u0131fatlar\u0131 maymunlar ve domuzlar gibidir.<\/p>\n
Ayetleri bildikleri halde ona uymayanlar<\/p>\n
Y\u00fcce Allah (cc) ayetlerini, insanlar onlara g\u00f6re hareket etsinler, hayatlar\u0131nda ya\u015fas\u0131nlar diye g\u00f6nderiyor. Bu nedenle Kur\u2019an, hayat\u0131n her alan\u0131na hitap edecek \u015fekilde apa\u00e7\u0131k bir \u015fekilde indirilmi\u015ftir. Ayetleri okuduklar\u0131 halde onlara g\u00f6re hareket etmeyip kendi arzular\u0131n\u0131 \u00f6l\u00e7\u00fc edineler, ba\u015fkalar\u0131n\u0131n istek ve arzular\u0131na, be\u015feri sistemlerin kurallar\u0131na g\u00f6re hareket edenleri y\u00fcce Allah (cc), salyalar\u0131n\u0131 ak\u0131t\u0131p soluyan k\u00f6peklere benzetmektedir.<\/p>\n
\u201cOnlara, kendisine ayetlerimizi verdi\u011fimiz fakat onlardan \u00e7\u0131k\u0131p ayr\u0131lan, bu y\u00fczden \u015feytana tabi olup b\u00f6ylece azg\u0131nlardan olan ki\u015finin haberini oku! E\u011fer dileseydik elbette onu, onlarla y\u00fckseltirdik, fakat o, yere sapland\u0131 ve hevesinin pe\u015fine d\u00fc\u015ft\u00fc, onun durumu, t\u0131pk\u0131 \u015fu k\u00f6pe\u011fin durumuna benzer ki, \u00fcst\u00fcne varsan da dilini sark\u0131t\u0131p solur, onu b\u0131raksan da dilini sark\u0131t\u0131p solur. \u0130\u015fte ayetlerimizi yalanlayan toplumun durumu budur, bu k\u0131ssay\u0131 anlat, belki d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcrler.\u201d (A\u2019raf, 175-175)<\/p>\n
G\u00fcn\u00fcm\u00fczde Hakk\u0131 bildikleri halde de\u011fi\u015fik kayg\u0131 ve endi\u015felerle korku ve \u00e7ekingelerle o do\u011frultuda hareket edip onu insanlara ula\u015ft\u0131rmayanlar, ayette salyas\u0131n\u0131 ak\u0131t\u0131p soluyan k\u00f6pe\u011fe benzetilmektedir.<\/p>\n
\u015eeytana tabi olanlar<\/p>\n
Hak yoldan sap\u0131p esfele Safiline d\u00fc\u015fenlerden bir grubu da, Allah\u2019\u0131n indirdi\u011fi Kur\u2019an\u2019\u0131 g\u00f6rmezden gelip hevalar\u0131na uyanlar olu\u015fturmaktad\u0131r. Bunlardan bir k\u0131sm\u0131, \u00f6nceleri Kur\u2019an okuduklar\u0131 halde sonradan onu terk edenler, bir k\u0131sm\u0131 da, Kur\u2019ani ger\u00e7ekler ortada iken onlar\u0131 g\u00f6rmezden gelip hevalar\u0131na uyanlar olu\u015fturmaktad\u0131r.<\/p>\n
Kur\u2019an\u2019\u0131 bildikleri halde onun h\u00fck\u00fcmleri do\u011frultusunda hareket etmeyenlere y\u00fcce Allah (cc), bir \u015feytan\u0131 musallat eder, \u015feytan onu do\u011frul yoldan sapt\u0131r\u0131r ancak o kendisini do\u011fru yolda zanneder.<\/p>\n
\u201cKim Rahman\u2019\u0131n zikrini g\u00f6rmezden gelirse ona bir \u015feytan\u0131 g\u00f6ndeririz; art\u0131k o, onun yak\u0131n\u0131 olur. Ger\u00e7ekten onlar (\u015feytanlar), onlar\u0131 yoldan \u00e7evirirler, ancak onlar hidayette olduklar\u0131n\u0131 zannederler.\u201d (Zuhruf, 36-37)<\/p>\n
S\u00f6yleyip yapt\u0131klar\u0131 kimi \u0130sl\u00e2mi konularla avunan, ancak ger\u00e7ekte \u015feytana tabi olan b\u00f6yle kimseler, K\u0131yamet g\u00fcn\u00fcnde de y\u00fcce Allah\u2019a yemin ederek do\u011fru yol \u00fczerinde bulunduklar\u0131n\u0131 zannedeceklerdir.<\/p>\n
\u201cAllah onlar\u0131n hepsini tekrar diriltece\u011fi g\u00fcn, size yemin ettikleri gibi O\u2019na da yemin edecekler ve kendilerinin bir \u015fey \u00fczerinde sanacaklard\u0131r. Dikkat edin, ger\u00e7ekten onlar yalanc\u0131lard\u0131r. \u015eeytan onlar\u0131 ku\u015fatm\u0131\u015f, b\u00f6ylece onlara Allah’\u0131n zikrini unutturmu\u015ftur; i\u015fte onlar, \u015feytan\u0131n hizbidir, bilin ki, \u015f\u00fcphesiz \u015feytan\u0131n hizbi h\u00fcsrana u\u011frayanlar onlard\u0131r. (M\u00fccadele, 18-19)<\/p>\n
G\u00fcn\u00fcm\u00fczde s\u00f6yleyip yapt\u0131klar\u0131 birka\u00e7 \u0130sl\u00e2mi konu ile kendilerini aldatanlar. Ger\u00e7ekte d\u00fcnya hayat\u0131na y\u00f6nelmi\u015f, \u015feytana tabi olmu\u015f kimseler olarak esfele Safiline d\u00fc\u015fenlerdir.<\/p>\n
Kitap y\u00fckl\u00fc merkepler<\/p>\n
Kur\u2019ani bir bilgiye sahip olduklar\u0131 halde bu bilgilerini insanlara ula\u015ft\u0131rmayanlar\u0131 ve kendilerine ula\u015fan Tevhidi esaslar\u0131 kabul etmeyip ondan ka\u00e7anlar\u0131 y\u00fcce Allah (cc), kitap y\u00fckl\u00fc merkeplere ve aslandan ka\u00e7an e\u015feklere benzetmektedir.<\/p>\n
\u201cKendilerine Tevrat y\u00fckletilip de sonra onu ta\u015f\u0131mayanlar\u0131n durumu kitaplar ta\u015f\u0131yan e\u015fe\u011fin durumu gibidir. Allah’\u0131n ayetlerini yalanlayan toplulu\u011fun durumu ne k\u00f6t\u00fcd\u00fcr! Allah zalimler toplulu\u011funu do\u011fru yola eri\u015ftirmez.\u201d (Cuma, 5)<\/p>\n
\u201cO halde ne oluyor onlara ki \u00f6\u011f\u00fctten y\u00fcz\u00e7eviriyorlar! Onlar, aslandan \u00fcrk\u00fcp ka\u00e7an yaban e\u015fekleri gibidirler.\u201d (M\u00fcddessir, 49-51)<\/p>\n
Ne kadar Kur\u2019ani bilgiye sahip olurlarsa olsunlar, sahip olduklar\u0131 Kur\u2019ani bilgiler do\u011frultusunda hareket edip onu insanlara ula\u015ft\u0131rmayanlar ve Tevhidi esaslardan ka\u00e7anlar, Allah\u2019\u0131n ayetlerini yalanlayan, insani vas\u0131flar\u0131n\u0131 yitirmi\u015f, kimselerdir.<\/p>\n
Maymunla\u015fanlar<\/p>\n
Kur\u2019ani ger\u00e7ekleri e\u011fip b\u00fckerek kendilerine bir \u00e7\u0131k\u0131\u015f yolu bulmaya \u00e7al\u0131\u015fanlar\u0131 ve bunlara kar\u015f\u0131 sessiz kal\u0131p Hakk\u0131 anlatmayanlar\u0131 y\u00fcce Allah (cc) her t\u00fcrl\u00fc \u015faklabanl\u0131\u011f\u0131 yapan \u015fahsiyetsiz a\u015fa\u011f\u0131l\u0131k maymunlara benzetmektedir.<\/p>\n
\u201cOnlara, deniz k\u0131y\u0131s\u0131nda bulunan kenti sor, o zaman Cumartesi haddi a\u015f\u0131yorlard\u0131; Cumartesi g\u00fcn\u00fc bal\u0131klar, onlara ak\u0131n ak\u0131n gelirdi, Cumartesi d\u0131\u015f\u0131ndaki g\u00fcnde gelmezlerdi; b\u00f6ylece Biz onlar\u0131, fas\u0131k olduklar\u0131ndan dolay\u0131 deniyorduk. O zaman onlardan bir topluluk dedi ki: \u2018Allah\u2019\u0131n helak edece\u011fi yahut \u015fiddetli bir azapla azap edece\u011fi bir kavme ni\u00e7in \u00f6\u011f\u00fct veriyorsunuz?\u2019 dediler ki: \u2018Rabb\u2019inize bir mazeret beyan etmek ve umulur ki korunurlar.\u2019<\/p>\n
Ne zaman ki, kendilerine hat\u0131rlat\u0131lan \u015feyi unuttuklar\u0131nda, k\u00f6t\u00fcl\u00fckten men edenleri kurtard\u0131k; zulmedenleri de, fas\u0131k olmalar\u0131 nedeniyle \u00e7etin bir azap ile yakalad\u0131k. Ne zaman ki, yasak k\u0131l\u0131nan \u015feylerde haddi a\u015ft\u0131lar, onlara: \u2018A\u015fa\u011f\u0131l\u0131k maymunlar olun!\u2019 dedik.\u201d (A\u2019raf, 163-166)<\/p>\n
\u0130nsanl\u0131k vas\u0131flar\u0131n\u0131 yitirmi\u015f bu a\u015fa\u011f\u0131l\u0131k maymunlar, yapt\u0131klar\u0131 fiillerle haddi a\u015fm\u0131\u015f sapm\u0131\u015f, esfele Safiline d\u00fc\u015fm\u00fc\u015flerdir.<\/p>\n
Lanetlenen kimseler<\/p>\n
\u0130nsanl\u0131k vasf\u0131n\u0131 yitirmi\u015f en d\u00fc\u015f\u00fck kimseler, hi\u00e7 ku\u015fkusuzdur ki, Allah\u2019\u0131n ayetlerini kendi \u00e7\u0131karlar\u0131 u\u011fruna az bir de\u011fere satan, dini ticari bir meta olarak g\u00f6ren, kimi \u00e7\u0131karlar\u0131, korku ve endi\u015feleri nedeniyle Allah\u2019\u0131n indirdi\u011fi Kitap\u2019tan bir \u015fey gizleyen bel\u2019amlard\u0131r. Y\u00fcce Allah (cc) bunlara lanet etmekte, b\u00fct\u00fcn lanet edebilenlerin de onlara lanet ettiklerini bildirmektedir.<\/p>\n
\u201cMuhakkak ki, a\u00e7\u0131k delillerden indirdi\u011fimiz hidayeti, biz Kitapta insanlara a\u00e7\u0131k\u00e7a belirttikten sonra gizleyenler, i\u015fte Allah onlara lanet eder ve b\u00fct\u00fcn lanet edebilenler onlara lanet eder.\u201d (Bakara, 159)<\/p>\n
\u201c\u015e\u00fcphesiz, Allah\u2019\u0131n indirdi\u011fi Kitap\u2019tan bir \u015fey gizleyen ve onu az bir de\u011fere satanlar, i\u015fte onlar, kar\u0131nlar\u0131na ate\u015ften ba\u015fka bir \u015fey koymuyorlar. Allah K\u0131yamet g\u00fcn\u00fc onlarla konu\u015fmayacak ve onlar\u0131 temizlemeyecektir. Onlar i\u00e7in ac\u0131kl\u0131 bir azap vard\u0131r. \u0130\u015fte onlar, hidayet kar\u015f\u0131l\u0131\u011f\u0131nda sap\u0131kl\u0131\u011f\u0131, ma\u011ffiret kar\u015f\u0131l\u0131\u011f\u0131nda azab\u0131 sat\u0131n alan kimselerdir; ate\u015fe kar\u015f\u0131 ne kadar da dayan\u0131kl\u0131d\u0131rlar(!)\u201d (Bakara, 174-175)<\/p>\n
Bel\u2019amlar, \u015feytan\u0131n insana benzeyen yard\u0131mc\u0131lar\u0131d\u0131rlar; onlar, s\u00f6yleyip yapt\u0131klar\u0131 ile Hidayet kar\u015f\u0131l\u0131\u011f\u0131nda sap\u0131kl\u0131\u011f\u0131, ma\u011ffiret kar\u015f\u0131l\u0131\u011f\u0131nda da azap sat\u0131n alm\u0131\u015flard\u0131r. \u0130\u015fte onlar i\u00e7in ac\u0131kl\u0131 ve s\u00fcrekli bir azap vard\u0131r.<\/p>\n
Esfele Safiline d\u00fc\u015fenler, hayvanlardan daha a\u015fa\u011f\u0131l\u0131k bir durumdad\u0131rlar<\/p>\n
\u0130nsan, Rabb\u2019inin bir \u00e7ok g\u00fczel vas\u0131flar\u0131 y\u00fcklenerek en g\u00fczel bi\u00e7imde yarat\u0131lm\u0131\u015f, ancak baz\u0131 kimseler, yarat\u0131ld\u0131klar\u0131 bu g\u00fczel s\u0131fatlardan s\u0131yr\u0131larak insan olma vas\u0131flar\u0131n\u0131 kaybetmi\u015f kimseler olarak esfele Safiline d\u00fc\u015fm\u00fc\u015flerdir.<\/p>\n
Ya\u015fan\u0131lan hayata bak\u0131ld\u0131\u011f\u0131nda ve bizzat g\u00f6zlemlenip \u015fahit olundu\u011fu \u00fczere insani vas\u0131flar\u0131ndan s\u0131yr\u0131lm\u0131\u015f kimseler, hayvanlardan daha a\u015fa\u011f\u0131l\u0131k yarat\u0131klard\u0131r. Bunlar \u00f6rneklendirilirse esfele Safiline d\u00fc\u015fenlerin seviyeleri daha net anla\u015f\u0131lacakt\u0131r.<\/p>\n
\u0130nsan d\u0131\u015f\u0131nda her varl\u0131k, yarat\u0131l\u0131\u015f f\u0131trat\u0131na g\u00f6re hareket eder<\/p>\n
Do\u011fada bulunan en k\u00fc\u00e7\u00fc\u011f\u00fcnden en b\u00fcy\u00fc\u011f\u00fcne kadar t\u00fcm yarat\u0131klar, yarat\u0131l\u0131\u015f f\u0131tratlar\u0131na g\u00f6re hareket eder, o hayat \u00fczere \u00f6l\u00fcrler. Bunlar\u0131n i\u00e7erisinde tek istisna insan diye yarat\u0131lan varl\u0131kt\u0131r. \u0130nsan, yarat\u0131l\u0131\u015f f\u0131trat\u0131n\u0131 terk ederek ya kendi arzular\u0131n\u0131 ilah edinip ona tapar ya da kendi cinsinden olan ba\u015fa ki\u015filere tabi olup onlar\u0131 ilah edinir. Bu nedenle insan, yarat\u0131klar i\u00e7erisinde Rabb\u2019ine isyan edip esfele Safiline d\u00fc\u015fm\u00fc\u015f tek yarat\u0131kt\u0131r.<\/p>\n
\u0130nsan nank\u00f6rd\u00fcr<\/p>\n
Hi\u00e7bir hayvan, nank\u00f6rl\u00fck yap\u0131p kendisini besleyen sahibine sald\u0131rmaz, tam aksine sahibini sever ve ona kendisini sevdirmeye \u00e7al\u0131\u015f\u0131r. Ancak insan\u00ee s\u0131fatlar\u0131ndan s\u0131yr\u0131lm\u0131\u015f ki\u015filer, ba\u015fta kendilerini yoktan var eden, \u00e7e\u015fitli nimetlerle besleyen, havay\u0131, g\u00fcne\u015fi, Ay\u2019\u0131, yery\u00fcz\u00fcnde bulunan bir\u00e7ok nimeti kar\u015f\u0131l\u0131ks\u0131z olarak bah\u015feden Rab\u2019lerine nank\u00f6rl\u00fck yaparak isyan eder. O\u2019nu ink\u00e2r edip tan\u0131maz.<\/p>\n
Oysa kad\u0131n olsun, erkek olsun ya da \u00e7ocuk olsun, kendilerini biraz yeterli g\u00f6r\u00fcnce hemen e\u015flerine, anne babalar\u0131na kar\u015f\u0131 terbiyesizlik yapmaya, onlara hakaret etmeye ve hatta sald\u0131rmaya ba\u015flarlar. Anne babas\u0131n\u0131 katledenlerin her g\u00fcn haberlere konu olmas\u0131, insan\u0131 ne denli seviyesizle\u015fti\u011fini ortaya koymaktad\u0131r.<\/p>\n
\u0130nsan merhametsizdir<\/p>\n
En vah\u015fi hayvanlar bile yavrular\u0131n\u0131 korur g\u00f6zetirler, k\u00fc\u00e7\u00fck yavrulara dokunmazlarken esfele Safiline d\u00fc\u015fm\u00fc\u015f ki\u015filerden baz\u0131lar\u0131, k\u00fc\u00e7\u00fcc\u00fck masum \u00e7ocuklar\u0131 katletmekten \u00e7ekinmez, kimi kad\u0131nlar, kendilerinden bir par\u00e7a olan \u00e7ocuklar\u0131n\u0131 ya do\u011furur do\u011furmaz ya da bir m\u00fcddet sonra soka\u011fa at\u0131p b\u0131rak\u0131rlar.<\/p>\n
K\u00fc\u00e7\u00fck bir \u00e7\u0131kar i\u00e7in en yak\u0131nlar\u0131n\u0131 bile hi\u00e7 ac\u0131madan vah\u015fice \u00f6ld\u00fcrmekten \u00e7ekinmeyen insan g\u00f6r\u00fcnt\u00fcl\u00fc yarat\u0131klar, do\u011fadaki yarat\u0131klardan daha a\u015fa\u011f\u0131 durumdad\u0131rlar.<\/p>\n
\u0130nsan, h\u0131rs ve tamah sahibidir<\/p>\n
Do\u011fadaki hemen t\u00fcm yarat\u0131klar, ihtiya\u00e7lar\u0131 kadar avlan\u0131r, kar\u0131nlar\u0131n\u0131 doyurduktan sonra artan\u0131, ba\u015fka hayvanlar yararlans\u0131n diye b\u0131rak\u0131r giderler. Oysa kendilerini insan sanan ger\u00e7ekte ise esfele Safiline d\u00fc\u015fm\u00fc\u015f, sefih, bencil olan kimseler, ihtiya\u00e7lar\u0131ndan fazlas\u0131n\u0131 biriktirir, y\u0131\u011far, saklar, di\u011fer insanlar\u0131n a\u00e7l\u0131k i\u00e7erisinde k\u0131vranmas\u0131na ald\u0131r\u0131\u015f etmezler.<\/p>\n
Doymak bilmeyen a\u00e7g\u00f6zl\u00fc kimseler, daha fazla biriktirmek ad\u0131na di\u011fer insanlar\u0131n maddi ve manevi de\u011ferlerini istismar edip s\u00f6m\u00fcr\u00fcrler, onlar\u0131n peri\u015fan olup bir lokma ekme\u011fe muhta\u00e7 olmalar\u0131na sebep olurlar. Bu h\u0131rs ve tamah, hi\u00e7bir hayvanda bulunmayan bir duygudur.<\/p>\n
Esfele Safiline d\u00fc\u015fm\u00fc\u015f kimseler, daha say\u0131lamayacak kadar \u00e7ok konuda hayvanlardan \u00e7ok daha a\u015fa\u011f\u0131l\u0131k bir durumdad\u0131rlar. Bunlar, yarat\u0131ld\u0131klar\u0131 en g\u00fczel s\u0131fat\u0131 terk etmi\u015f, Rab\u2019lerinin h\u00fck\u00fcmlerini tan\u0131mayan a\u015fa\u011f\u0131lar\u0131n a\u015fa\u011f\u0131s\u0131na d\u00fc\u015fm\u00fc\u015f kimselerdir.<\/p>\n
<\/p>\n
Kurani M\u00fccahede: 2017-10-15<\/p>\n
\n