{"id":254,"date":"2020-03-25T18:28:51","date_gmt":"2020-03-25T18:28:51","guid":{"rendered":"https:\/\/mucahede.com\/2020\/03\/25\/hilful-fudul-erdemliler-ittifaki\/"},"modified":"2020-03-25T18:28:51","modified_gmt":"2020-03-25T18:28:51","slug":"hilful-fudul-erdemliler-ittifaki","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/mucahede.com\/kose-yazilari\/hilful-fudul-erdemliler-ittifaki\/","title":{"rendered":"H\u0131lf\u2019ul Fudul Erdemliler \u0130ttifak\u0131"},"content":{"rendered":"
<\/p>\n
<\/span><\/p>\n H\u0131lf’ul Fudul, (Erdemliler Hareketi) nedir!<\/span><\/em><\/strong><\/p>\n H\u0131lf’ul Fudul Erdemliler Hareketi, zulmün ayyuka ç\u0131kt\u0131\u011f\u0131, güçlünün zay\u0131f\u0131 ezdi\u011fi Mekke Site Devletinde, son Ficar sava\u015f\u0131ndan sonra özellikle yabanc\u0131 ve korumas\u0131z kimselerin mal, can, \u0131rz ve namus güvenli\u011fi kalmam\u0131\u015f, her türlü zulüm ve adaletsizlik aç\u0131ktan aç\u0131\u011fa yap\u0131l\u0131r hale gelmi\u015fti. Yabanc\u0131 tüccarlar\u0131n mallar\u0131 sat\u0131n al\u0131n\u0131r, ancak paras\u0131 verilmedi\u011fi gibi kimi rivayetlere göre, Hacca gelen baz\u0131 kimselerin kad\u0131n ve k\u0131zlar\u0131 da ellerinden zorla al\u0131n\u0131r, feryatlar\u0131na, imdat ça\u011fr\u0131lar\u0131na kulak as\u0131lmazd\u0131.<\/p>\n <\/p>\n H\u0131lfu’l-Fudul antla\u015fmas\u0131 Ficar sava\u015f\u0131ndan sonrad\u0131r ve tercih edilen rivayete göre Ficar Sava\u015f\u0131, Resulullah (as)’\u0131n on ya\u015flar\u0131nda oldu\u011fu s\u0131rada \u015eaban ay\u0131nda gerçekle\u015fmi\u015fti. H\u0131lfu’l-Fudul<\/span> da<\/span>, peygamberlikten yirmi y\u0131l önce Zilkade ay\u0131nda meydana gelmi\u015ftir.<\/span><\/span><\/p>\n Zulmün s\u0131n\u0131r tan\u0131maz bir \u015fekilde toplumu etkisi alt\u0131na almas\u0131 üzerine Mekke’de, bu zulüm ve adaletsizli\u011fe kar\u015f\u0131 olan, itibarlar\u0131n\u0131n d\u0131\u015far\u0131da zedelenmesini istemeyen Mekke ileri gelen sayg\u0131n kabileleri, bir araya gelerek Mekke’de i\u015flenen bu zulme dur deme karar\u0131 ald\u0131lar.<\/span><\/p>\n 580’li y\u0131llarda Arap kabileleri aras\u0131nda süregelen <\/span>sava\u015flar<\/span><\/a> sonucunda ortaya ç\u0131kan anar\u015fi ortam\u0131nda, can ve mal güvenli\u011finin sa\u011flanmas\u0131, zay\u0131f ve güçsüzlerin korunmas\u0131, zulmün önlenmesi gibi amaçlarla, toplumda sözü geçen, sayg\u0131n ve iyi niyetli ki\u015filerin önderli\u011finde kurulan bu hareketin toplant\u0131lar\u0131na bir ara Hz. <\/span>Muhammed<\/span><\/a> (as)’\u0131n da kat\u0131ld\u0131\u011f\u0131 rivayet edilir. (1)<\/span><\/span><\/p>\n Kimi tarihçilerce H\u0131lf’ul Fudul Erdemliler \u0130ttifak\u0131, sadece tarihsel bir kurum de\u011fil, ayn\u0131 zamanda, farkl\u0131 dünya görü\u015flerine sahip olsalar da, temel ahlâkî ilkelerde anla\u015fan insanlar\u0131n, zulmü önlemek için uzla\u015fmalar\u0131n\u0131n toplumsal bir zorunluluk oldu\u011funun ifadesi olarak de\u011ferlendirilmektedir.<\/span><\/p>\n H\u0131lf’ul Fudul Erdemliler \u0130ttifak\u0131 taraftarlar\u0131<\/span><\/em><\/strong><\/p>\n \u0130bnu Hi\u015fam, \u0130bnu \u0130shak’tan nakletti\u011fine göre: "… Kurey\u015f kabileleri<\/span>,<\/span> bir antla\u015fma yapmak üzere \u015ferefine ve ya\u015f\u0131na hürmeten Abdullah ibnu Ced’an’\u0131n evinde toplan\u0131rlar. <\/span>Toplant\u0131da, <\/span>Ha\u015fimo\u011fullar\u0131, Muttalibo\u011fullar\u0131, Esed ibnu Abdiluzza, Zühre ibnu Kilab ve Teym ibnu Mürre<\/span> gibi soylu ve sayg\u0131n a\u015firetler vard\u0131. (2)<\/span><\/span><\/p>\n Bu antla\u015fman\u0131n olu\u015fmas\u0131n\u0131 sa\u011flayan ki\u015fi, Rasulullah (as)’\u0131n amcas\u0131 Zübeyr b. Abdülmuttalib’tir. Rasulullah (as), amcalar\u0131 ile birlikte bu anla\u015fmada bulunmu\u015ftur. Kurey\u015fliler bu h\u0131lfe, H\u0131lf’ul Fudul <\/strong>ad\u0131n\u0131 verdiler.<\/span><\/p>\n Mekkelilerden ve onlar d\u0131\u015f\u0131nda Mekke’ye girecek olan di\u011fer insanlardan Mekke’de zulüm ve haks\u0131zl\u0131\u011fa u\u011fram\u0131\u015f bir kimse b\u0131rakmamak, mazlumun hakk\u0131 geri al\u0131n\u0131ncaya kadar zalime kar\u015f\u0131 mazlumla birlikte hareket etmek üzere ahitle\u015ftiler ve akitle\u015ftiler.<\/span><\/p>\n Antla\u015fma \u015fartlar\u0131<\/span><\/em><\/strong><\/span><\/p>\n Toplant\u0131ya kat\u0131lanlar,<\/span> gerek Mekke halk\u0131ndan, gerek<\/span> d\u0131\u015far\u0131dan<\/span> Mekke<\/span>’ye<\/span> gelen biri<\/span>,<\/span> zulme u\u011frad\u0131\u011f\u0131nda onun yan\u0131nda yer alacaklar\u0131 konusunda yemin ettiler.<\/span><\/p>\n 1-<\/span><\/strong> Mekke’de, ister yerli halktan, isterse d\u0131\u015far\u0131dan gelen yabanc\u0131lardan olsun, bir ki\u015finin zulme u\u011frad\u0131\u011f\u0131 görüldü\u011fünde onunla birlikte olunacak.<\/span><\/p>\n 2-<\/span><\/strong> Mazlumun hakk\u0131 zalimden al\u0131n\u0131ncaya kadar zalimin kar\u015f\u0131s\u0131nda, mazluma hakk\u0131 iade edilinceye kadar mazlumla bir tek el, yekvücut olunacakt\u0131r.<\/span><\/p>\n 3-<\/span><\/strong> Deniz, bir tek tüyü \u0131slat\u0131ncaya kadar, Sebir ve Hira da\u011flar\u0131 yerlerinde kald\u0131\u011f\u0131 müddetçe ve mai\u015fette (mali durumda) tam bir e\u015fitlik sa\u011flanana dek bu maddeler geçerli olacakt\u0131r.<\/span> <\/span><\/strong>Zalime kar\u015f\u0131 mazlumla birlikte hareket etmek üzere ahitle\u015ftiler ve akitle\u015ftiler, <\/strong>ahit ve akitlere ba\u011fl\u0131 kalacaklar\u0131na yemin etiler.<\/span><\/span><\/p>\n H\u0131lf’<\/span><\/em><\/strong>u<\/span><\/em><\/strong>l-Fudul Antla\u015fmas\u0131n\u0131n ortaya ç\u0131k\u0131\u015f nedeni<\/span><\/em><\/strong><\/span><\/em><\/p>\n H\u0131lf’<\/span>u<\/span>l-Fudul antla\u015fmas\u0131n\u0131<\/span>n olu\u015fumuna neden olan olay \u015fudur;<\/span> <\/span>haram aylardan olan Zilkade ay\u0131nda, Zubeyd kabilesinden bir adam, Mekke’ye satmak üzere getirdi\u011fi bir yük mal\u0131, As b. Vail es-Sehmi satm\u0131\u015ft\u0131.<\/span> As ibnu Vail onu sat\u0131n alm\u0131\u015f, fakat hakk\u0131n\u0131 vermemi\u015f.<\/span><\/span><\/p>\n As b. Vail, Mekke’de itibarl\u0131 ve \u015ferefli ki\u015filerdendi; As b. Vail, Zubeydi’nin hakk\u0131n\u0131 ödemeyi uzatm\u0131\u015f, Zubeydi, mal\u0131n bedelini ondan istemi\u015f As b. Vail ise borcunu ona ödemeye yana\u015fmam\u0131\u015f. Bunun üzerine Zubeydi, mal\u0131n\u0131 ondan geri istemi\u015f, As b. Vail, mal\u0131 geri vermeye de yana\u015fmam\u0131\u015f. Zubeydi;<\/span> daha önce anla\u015fmal\u0131 oldu\u011fu<\/span> Abduddar, Mahzum, Cümah, Sehm ve Adiyy b. Ka’b gibi Mekke’nin nüfuzlu ailelerinin<\/span> ileri gelenlerine müracaat ede<\/span>r<\/span>, <\/span>onlardan<\/span> yard\u0131m ister; fakat onlar, As b. Vail’e kar\u015f\u0131 Zubeydi’ye yard\u0131mc\u0131 olmaktan kaç\u0131n\u0131rlar ve onu kovarlar.<\/span><\/p>\n Zübeyd, <\/span>bunun<\/span> üzerine Ebu Kubeys da\u011f\u0131n\u0131n tepesine ç\u0131kar, o s\u0131rada Kabe’nin çevresinde kendilerine ait localar\u0131nda bulun<\/span>an<\/span> Kurey\u015fliler<\/span>e<\/span> yüksek sesle ba\u011f\u0131rarak \u015föyle der:<\/span><\/span><\/p>\n "Ey Fihro\u011fullar\u0131! Bir mazluma yeti\u015fin<\/strong><\/span>, <\/span><\/strong>Mekke’nin ortas\u0131nda mal\u0131 elinden gitti. <\/span><\/strong><\/span><\/strong><\/p>\n Ey toplananlar! Kabe’de grup grup<\/span><\/strong>,<\/span><\/strong> umresini yapamayan peri\u015fan bir ziyaretçi var.<\/span><\/strong><\/span><\/strong><\/p>\n Ey Hicr ile Haceru’l-Esved aras\u0131nda toplananlar! Bu mukaddes yer, keremini tamamlayanlar\u0131nd\u0131r; günahkar ve zalim ki\u015finin elbisesi, ona sayg\u0131 ve asalet vermez.<\/span><\/strong>"<\/span><\/p>\n Bu ça\u011fr\u0131 üzerine Zübeyr ibnu Abdilmuttalib aya\u011fa kalkarak: "Bu i\u015fin pe\u015fi b\u0131rak\u0131lmaz<\/strong>" dedi, sonra Abdullah ibnu Ced’an’\u0131n evinde topland\u0131lar; ev sahibi onlara yemek haz\u0131rlad\u0131, haram aylardan olan Zulkade ay\u0131nda antla\u015fma yapt\u0131lar. Zalime kar\u015f\u0131 mazlumun yan\u0131nda birlik halinde bulunacaklar\u0131 ve zalimden hakk\u0131n\u0131 al\u0131p mazluma iade edinceye kadar mücadele edecekleri üzere Allah’a söz verdiler, sonra yürüyüp As ibnu Vail’in yan\u0131na gittiler, sat\u0131lan mal\u0131n kar\u015f\u0131l\u0131\u011f\u0131n\u0131 kendisinden çekip ald\u0131lar ve sahibine verdiler." (3)<\/span><\/span><\/span><\/p>\n H\u0131lf’<\/span><\/em><\/strong>u<\/span><\/em><\/strong>l-Fudul antla\u015fmas\u0131n\u0131<\/span><\/em><\/strong> yapanlar\u0131n etkinlikleri<\/span><\/em><\/strong><\/p>\n H\u0131lf’<\/span>u<\/span>l-Fudul antla\u015fmas\u0131na taraf olan <\/span>ki\u015fi<\/span>lere bak\u0131ld\u0131\u011f\u0131nda bu ki\u015filerin,<\/span> s\u0131radan kimseler olmad\u0131klar\u0131, her birinin arkas\u0131nda, günümüz deyimi ile mensup olduklar\u0131 kabilelerden dolay\u0131, birer ordu bulundu\u011fu gerçe\u011fi ortaya ç\u0131kmaktad\u0131r. Buna göre:<\/span><\/p>\n Ha\u015fimo\u011fullar\u0131,<\/span><\/strong> Rasulullah (as)’\u0131n dedesi Abdülmuttalib’in reisi oldu\u011fu, o ölünce önce Rasulullah (as)’\u0131n amcas\u0131 Abbas’\u0131n, ondan sonra da di\u011fer amcas\u0131 Ebû Talib’in reisi oldu\u011fu, Mekke’nin en güçlü kabilelerinden biridir. Hem de öyle güçlü idi ki, Rasulullah (as)’\u0131 korumak için Mekke’nin en azg\u0131n mü\u015friklerinin, kar\u015f\u0131s\u0131nda duran bir kabileydi.<\/span><\/p>\n Birçok kabileden olu\u015fan mü\u015frikler, Ebû Talib ve kabilesi korkusundan Rasulullah (as)’dan çok büyük rahats\u0131zl\u0131k duymalar\u0131na ra\u011fmen ona, aç\u0131ktan aç\u0131\u011fa sald\u0131rm\u0131yor, öldürmeye kalk\u0131\u015fm\u0131yorlard\u0131r. Ha\u015fimo\u011fullar\u0131, Mekke toplumu üzerinde büyük bir nüfusa sahiptiler, bu nedenle kimse cesaret edip onlara kar\u015f\u0131 ç\u0131kam\u0131yordu. Nitekim H\u0131lf’ul Fudul<\/span> antla\u015fman\u0131n olu\u015fmas\u0131n\u0131 sa\u011flayan ki\u015fi de, Rasulullah (as)’\u0131n amcas\u0131 Zübeyr b. Abdülmuttalib’tir.<\/span><\/p>\n Muttalibo\u011fullar\u0131<\/span><\/strong>,<\/span><\/strong> Ha\u015fimo\u011fullar\u0131 ile amca çocuklar\u0131 olan güçlü bir kabiledir. Bunlar, Rasulullah (as)’\u0131n korunmas\u0131nda Ha\u015fimo\u011fullar\u0131 ile beraber hareket etmi\u015f ve \u015eib-i Talib muhasaras\u0131ndaki ambargodan nasibini alm\u0131\u015f bir kabiledir.<\/span><\/p>\n Esed ibnu Abdiluzza<\/span><\/strong>,<\/span><\/strong> Hz. <\/span>Hatice’nin babas\u0131 Huveyiid <\/span><\/span>\u0130bn Esed \u0130bn Abdiluzza<\/span><\/strong><\/em> kavmi aras\u0131nda sözü geçen itibarl\u0131 ve \u015ferefli bir kimseydi.<\/span><\/span><\/span><\/p>\n Zühre ibn Kilab,<\/span><\/strong><\/em> <\/span><\/span>Zühre<\/span><\/strong><\/em> <\/span><\/em><\/strong><\/span>A\u015fireti’nin isim babas\u0131, Rasulullah (as)’\u0131n annesinin babas\u0131n\u0131n dedesi Kusay bin <\/span><\/span>Kilab<\/span><\/em>’\u0131n o\u011fludur.<\/span><\/span><\/p>\n Teym ibnu Mürre<\/span><\/strong>,<\/span><\/strong> Hz. Ebû Bekr, (r.anh)’\u0131n mensup oldu\u011fu kabilesinin reisidir.<\/span> Teymo\u011fullar\u0131 kabilesi, Mekke’de önemli bir yere sahipti; ticaretle u\u011fra\u015f\u0131rlar, toplum içerisinde geni\u015f kültürlülükleri ile tan\u0131n\u0131rlard\u0131.<\/span><\/p>\n H\u0131lfu’l-Fudul Antla\u015fmas\u0131<\/span>n\u0131n<\/span> taraftarlar\u0131n\u0131n her biri, Mekke Site Devletinde çok önemli bir yere ve etkinli\u011fe sahip kimselerdir. Bunlar, Mekke toplumu içerisinde sözleri dinlenen, kendilerine sayg\u0131 duyulan, bir dedikleri iki edilmeyen, kendilerinden çekinilen kabilelere mensup erdemli ki\u015filerdir.<\/span><\/span><\/p>\n H\u0131lf’ul Fudul<\/span><\/em><\/strong> Erdemliler \u0130ttifak\u0131na taraf olanlar\u0131n siyasi ve toplumsal konumlar\u0131<\/span><\/em><\/strong><\/span><\/p>\n H\u0131lf’ul Fudul Erdemliler antla\u015fmas\u0131n\u0131 anlamak için öncelikle antla\u015fmay\u0131 olu\u015fturan ki\u015filerin, konumlar\u0131na ve ki\u015filiklerine, toplumdaki siyasi ve sosyal ili\u015fkilerine bakmak gerekir. Bu özelliklerine bak\u0131ld\u0131\u011f\u0131nda onlar\u0131n, o toplumun ileri gelenlerinden olduklar\u0131 apaç\u0131k bir \u015fekilde görülür.<\/span><\/p>\n H\u0131lf’ul Fudul Erdemliler antla\u015fmas\u0131na taraf olanlar\u0131n durumunun yeterince bilinmesi halinde sa\u011fl\u0131kl\u0131 ç\u0131kar\u0131mlar yapmak mümkün olabilir.<\/span><\/p>\n 1-<\/span><\/strong> H\u0131lf’ul Fudul’a taraf olan kimseler, yukar\u0131da ifade edildi\u011fi üzere, Mekke Site Devletinin güçlü kabilelerine mensup kimselerdir.<\/span><\/p>\n 2-<\/span><\/strong> H\u0131lf’ul Fudul, Mekke’de, siyasi nüfuza sahip olan kimselerden te\u015fekkül ettirilmi\u015ftir.<\/span><\/p>\n 3-<\/span><\/strong> H\u0131lf’ul Fudul, erdemli ve soylu kimselerin, zalimlere kar\u015f\u0131 dik duru\u015flar\u0131d\u0131r.<\/span><\/p>\n 4-<\/span><\/strong> H\u0131lf’ul Fudul, zulmü ortadan kald\u0131rmay\u0131 amaç edinmi\u015f kimselerin birlikteli\u011fidir.<\/span><\/p>\n 5-<\/span><\/strong> H\u0131lf’ul Fudul antla\u015fmas\u0131n\u0131n sa\u011flanmas\u0131ndan sonra mazlumlar\u0131n haklar\u0131 zalimlerden al\u0131nm\u0131\u015f, kendilerine iade edilmi\u015ftir.<\/span><\/p>\n 6-<\/span><\/strong> H\u0131lf’ul Fudul anla\u015fmas\u0131n\u0131n dini hiçbir içeri\u011fi ve kayg\u0131s\u0131 yoktur.<\/span><\/p>\n